Światło życia

Blog ks. Jacka Gomulskiego

Kategoria: Słowo Boże (Page 2 of 129)

O niezafałszowanym mleku.

19/04/2023 /

Rzadko zwraca się uwagę na antyfony, zarówno w Mszy nowej, jak i w starej. Warto jednak przyjrzeć się myśli, jaką podsuwa tekst Introitu ostatniej Niedzieli, zwanej przez niektórych Niedzielą Quasimodo (tak, to tej niedzieli, wg Wiktora Hugo, kanonik Frollo znalazł pod drzwiami katedry Notre Dame przyszłego dzwonnika tej świątyni), Przewodnią, Białą, a obecnie – Niedzielą Miłosierdzia. 

Wersety owego Introitu są zaczerpnięte z 1 Listu Św. Piotra (2,2) oraz z Ps 80 (80,2). 

Jako dopiero narodzone niemowlęta, alleluja, pożądajcie duchowego, czystego mleka, (1 P 2,2) alleluja, alleluja alleluja.  Radośnie śpiewajcie Bogu, obrońcy naszemu, wykrzykujcie Bogu Jakuba. (Ps 80,2) Chwała Ojcu…

Quasi modo géniti infántes, allelúja: rationábiles, sine dolo lac concupíscite, (1 Pet 2,2) allelúja, allelúja, allelúja. Exsultáte Deo, adjutóri nostro: jubiláte Deo Jacob. (Ps 80,2) Glória Patri…

Wzmianka o nowo narodzonych niemowlętach odsyła nas w pierwszej chwili do katechumenów, którzy w czas Świąt Paschalnych przyjęli chrzest, rodząc się tym samym do nowego życia dzieci bożych. Jednak w pierwotnym sensie słowa te odnoszą się do wszystkich wierzących w Chrystusa. Porównanie, jakiego używa św. Piotr nie koncentruje się na niedawnym “nowym narodzeniu”, ale na pragnieniu, które winno towarzyszyć chrześcijanom. Apostoł zda się wołać – pragnijcie Chrystusa! A dokładniej – z taką siłą, jak niemowlę pragnie mleka, wy zapragnijcie duchowego, prawdziwego i autentycznego pokarmu! Albo jeszcze inaczej, uwzględniając wcześniejsze wersety Piotrowego Listu – zapragnijcie, aby Słowo (logos) kształtowało wasze słowa, mowy, a nade wszystko – myślenie (z myślenia bowiem wynika słowo).

Odrzućcie więc wszelkie zło, każdy podstęp i obłudę, i zawiść, i wszelkie oszczerstwa! Jak dopiero co narodzone niemowlęta pragnijcie nieskażonego mleka, którym jest Słowo, abyście dzięki niemu wzrastali do zbawienia. Zakosztowaliście przecież, że dobry jest Pan!  (1 P 2,1-2)

Pierwszy papież wzywa do odrzucenia zła, które gnieździ się w sercu (myśli) a wyraża poprzez cztery postawy – podstęp, obłudę, zawiść i oszczerstwo. Mówiąc językiem św. Pawła, są one przejawem starego człowieka, albo starego kwasu złości i przewrotności, do odrzucenia którego byliśmy wzywani w Niedzielę Zmartwychwstania. Jeśli obaj Apostołowie wskazywali owe postawy, jako konieczne do zwalczenia, znaczy to, że były one problemem wśród wiernych, do których Piotr i Paweł kierowali swe słowa.

Były – i są nadal. 

Co jest owym kwasem, który należy bezwzględnie odrzucić?

Najpierw Piotr wymienia δολον (dolon), czyli oszustwo, podstęp, fałsz, zdradę. W innym miejscu swego Listu, Apostoł napisał:

Bo chcący życie miłować i zobaczyć dni dobre niech powstrzyma język jego od zła i wargi jego (by) nie powiedzieć podstępu. (1 P 3,10)

Znać, że kwestia jasności i szczerości w mowie była dla Piotra bardzo istotna. Może wiązało się to z jego własnymi doświadczeniami z dziedzińca pałacu arcykapłańskiego? Indagowany przez służbę Kajfasza, Piotr użył swej mowy nie dla wyrażenia jasnego i szczerego prawdy, ani nie skorzystał z okazji, aby zmilczeć, ale pozwolił sobie na fałsz i zdradę – δολον. Może też dlatego, mając jeszcze w pamięci rozmowę z Jezusem po Jego zmartwychwstaniu i trzykrotne pytanie o miłość, pisze o swym Panu:

On grzechu nie popełnił ani w Jego ustach nie znaleziono podstępu (1 P 2,22).

W Ewangelii odnajdujemy przykłady postawy podstępu i fałszu. Są one obecne w działaniu i słowach przeciwników Jezusa. To do nich, a nie do Mistrza, upodabnia się Piotr, gdy zapiera się znajomości z Rabbim z Nazaretu. Ta myśl, aby nie być, jak niewierzący w Zmartwychwstałego, by nie kopiować ich postaw, kilkukrotnie pojawia się w Listach Apostoła.

Cóż. Dziś, dzieci Kościoła, wraz z jego pasterzami, jakby robili wszystko, aby się nie odróżniać od dzieci tego świata. Zresztą, takie przeciwstawienie wydaje się być dla wielu obrazą… Dziś, cienka granica między mową dyplomatyczną (“Bądźcie więc roztropni jak węże…” – Mt 10,16), a mową podstępną wydaje się być wielokrotnie przekraczana. Kto przecież zdradza swe prawdziwe intencje? Kto szczerze przyzna się w jakich grupach nacisku uczestniczy, jakie lobby wspiera, z jakimi organizacjami jest związany zobowiązaniami… Przerażeni sobą, pełni kompleksów, uwikłani w konsekwencje własnych błędów i grzechów, trzymani na postronku przez “ojca kłamstwa”, nie doświadczamy słodyczy prawdy, tylko jej goryczy. Słowo (a więc i myśl) wypowiadane, czy pisane, służy bardziej do zakrycia czegoś, niż odkrycia. W ten sposób staje się zasadzką na drugiego; pułapką, w którą należy wpuścić kogoś, kto już nie jest bratem, bliźnim, ale przeciwnikiem, wrogiem – zagrożeniem, które trzeba usunąć.

Ktoś powie – to nic nowego. Tak było, jest i będzie. To prawda. Sam jej doświadczam na sobie, we własnych obawach i lękach, wstydzie i pragnieniach. Ale spotykanie się ze Słowem, o wiele bardziej intensywne w czasie pustyni, aniżeli w czasie nieustannego actio, sprawia, że chciałbym doświadczać odniesień osobowych (nie tylko tych z najbliższymi, ale z każdym, od pasterzy Kościoła począwszy, aż po przysłowiową panią w okienku na poczcie) w których “nie ma podstępu”! Inne odniesienia są bowiem zagrożeniem dla mojej duszy nieśmiertelnej, a i tak była ona wystarczająco często narażana na “ogień nieugaszony” przez własne błędne i grzeszne wybory. 

Dalej Piotr wymienia υποκρισεις (hypokriseis), czyli obłudę, udawanie. Jak czytam w Nowym Komentarzu Biblijnym: 

Obłudne i podstępne udawanie dobroci i życzliwości, aby działać na szkodę drugiego człowieka, który nie spodziewa się zagrożenia. W podobny sposób chciano na przykład wydobyć od Jezusa odpowiedź, która mogłaby stać się powodem sądowego oskarżenia i surowego wyroku (por. Mk 12, 15). 

To tym terminem Chrystus określał swoich przeciwników. Czy określiłby i nas? Zapewne tak, zwłaszcza wtedy, gdy opinia (publiczna, przełożonego, sponsorów) staje się ważniejsza, aniżeli to, co myśli o nas i czego pragnie dla nas Ojciec niebieski. Pragnie się wtedy nie logiki Jezusowej, ale logiki tego świata. Czy nie υποκρισεις wyraża się w takim, na przykład, synu św. Dominika, który przez trzydzieści lat życia zakonnego ukrywa fascynację (sam mówi teraz w wywiadach, że koncepcje protestanckie były mu bliskie) herezją, próbując przekształcić Kościół na modłę zboru luterańskiego. A potem ma za złe Kościelnej hierarchii i całej instytucji, że nie dała się zreformować według jego, tak przecież słusznych, zamysłów… Czy nie jest υποκρισεις komentarz redaktora naczelnego „Więzi”, który ze smutkiem stwierdza, że ów zakonnik “nie zmieścił się ostatecznie nawet u dominikanów”? Z czym miałby się zmieścić? Z myśleniem niekatolickim? Z potrzebą przekształcenia Kościoła po swojemu? Mam wrażenie, że odsłania się tu tragiczna prawda całego tego środowiska, która na co dzień jest skrzętnie skrywana (również pod fałdami tog i purpur), a która głosi, że w Kościele winna się zmieścić niewiara, herezja, negacja katolickiej moralności, relatywizacja Dekalogu, kłamstwo i fałsz. Wszystko winno się zmieścić, tylko nie prawda Chrystusowa, jaką Kościół otrzymał w depozycie i głosił opierając się na Objawieniu spisanym w Piśmie św. i przekazywanym w Tradycji. No, ale przecież świadomość, że ma się dostęp do prawdy, to przecież – wg owego środowiska – niebezpieczny radykalizm. Powinniśmy wszyscy, niczym cytowany niedawno przez ową „Więź”, Tomasz Merton powtarzać nieustannie: “Nie mam pojęcia dokąd zmierzam”…

Kolejna wada, do której odrzucenia wzywa Apostoł to φθονους (fthonous) –  zawiść, zazdrość, żal. Wyraz ten oznacza:

…pełną złośliwości zazdrość, zawiść w stosunku do drugiego człowieka. Jej przyczyną jest zazwyczaj wewnętrzny uraz do drugiego człowieka, który prowadzi do sprzeciwu, gniewu i złośliwości. Takie negatywne uczucia są zazwyczaj maskowane pięknymi słowami i w tym sensie prowadzą do podstępu i udawania dobroci, która wcale nie jest szczera. (NKB)

Może właśnie tu, w owej zawiści połączonej z żalem należy szukać przyczyn upodobania w podstępie i kłamstwie? Może tam mają swój początek roszczenia “miłośników zwątpienia”, którzy chcieliby przebudować  Kościół Rzymsko-Katolicki według obrazu samych siebie, odrzucając Prawdę. A przecież urazy należy chętnie darować…

Z zawiścią łączy się ostatnia negatywna postawa w Piotrowym katalogu – καταλαλιας (katalalias), czyli złe mowy, obmowy, szkalowania. To pojęcie jest również charakterystyczne dla tego Apostoła, ale najczęściej odnosi się do oczerniania wyznawców Jezusa przez pogan, czyli niesłuszne i złośliwe oskarżanie ich o popełnianie złych czynów. 

Tym czterem postawom przeciwstawia Piotr obraz nowonarodzonego, głodnego niemowlęcia, które ma jedno naczelne pragnienie – mleka. Nawiasem mówiąc, może ta wzmianka jest jakimś echem prywatnych doświadczeń św. Piotra. Wiemy, że był żonaty, a według tradycji miał mieć też i córkę, św. Petronelę. Może pamiętał jak głośno i jasno wyraża się owo pragnienie u małego dziecka…

Gdy Piotr pisze o pragnieniu, jakie ma towarzyszyć chrześcijanom, używa wyrazu επιποθησατε (epipothēsate), oznaczającego pragnienie lub tęsknotę. Pojawia się owo określenie w greckiej wersji Księgi Psalmów, choćby w Ps 41:

Jak łania pragnie (epipothei) wody ze strumieni, tak dusza moja pragnie (epipothei) Ciebie, mój Boże! (Ps 41(42), 2)

O takie pragnienie idzie – mocne, ogarniające całe jestestwo, rozumne (λογικον – logikon), odnoszące się do Boga, który daje jedyny prawdziwy, wysokokaloryczny pokarm dla duszy. Nie znajdzie się tego pokarmu w tym, co proponuje świat, ani w kompromisach z nim. Nie ma go w zanurzaniu się w wieczne wątpliwości i niedookreślania, co lubi dziś wielu intelektualistów i hierarchów. Nie ma go w kroczeniu po cienkiej granicy ortodoksji i herezji. Nie ma go w dociekaniach na temat końca, czy też wygaszania Kościoła, lub też rozważaniach o różnicy między “katolicyzmem” a “katolickością”. To wszystko są przykłady mleka rozcieńczonego, w którym ilość wody przewyższa ilość mlecznego ekstraktu, bądź są zwykłą podróbką, wyrobem mlecznopodobnym. Więcej tam ludzkich dociekań, adoracji własnego zwątpienia i braku nadziei, pulsujących pod powierzchnią zdań i słów nurtów bliżej nieokreślonych mniemań, aniżeli jasnej, klarownej, zgodnej z prawdą (czasami aż się dziwię, czemu owi wszyscy myśliciele nie rozpoczną oficjalnego kultu św. Piłata Pierwszego Wątpiącego… na razie, zrywami, próbują inicjować kult św. Judasza Pierwszego Poranionego przez Kościół) mowy Chrystusa. Niesie ona ze sobą pewne jarzmo dla ludzkiej myśli i mowy, ale jednocześnie wyzwala ku dobru. Jarzmo Chrystusowe jest słodkie i lekkie, a my ponoć zasmakowaliśmy już w słodyczy Pana…

Tak. Prawdziwa i autentyczna mowa Boga daje się poznać poprzez to, że jest – jak pisze Piotr – λογικον (logikon). Jest obecna w tym, co wynika z Logosu, ze Słowa Wcielonego. Ale nie odnajdziemy tego w sobie, we własnych dociekaniach, wykwitach własnych emocji i przeżyć, ale na drodze takiej, na jakiej – jako Kościół idący przez wieki – doświadczyliśmy, “że słodki jest Pan”. Ta droga, to nie człowiek (nawet współczesny), ale Tradycja. Doświadczenie ojców w wierze – ich zmagań z oporem zatwardziałego serca, własnej grzeszności, wsłuchiwaniem się w mowę żywego Boga. W tym doświadczeniu nie ma podstępu (δολον), jest ono niezafałszowane, bez domieszki trucizny. Nie jest jak teksty wielu współczesnych publicystów, czy teologów, które – gdy się je czyta – trzeba bardzo uważać, gdyż wężowy jad kłamstwa (częstokroć bardzo subtelnego) łatwo może przedostać się do serca czytelnika i sparaliżować je zwątpieniem.

Jasność, szczerość, ufność. Słowo rozumne i budzące wiarę. Mowa wyrażająca pełne miłości serce, nawet jeśli dotykająca trudnej prawdy. Sposób komunikacji i odniesienia się do siebie odróżniający wierzącego od tego, który odrzucił Chrystusa jako Pana. Słowa wyrażające myśl, klarowne i głębokie zamiast nowomowy medialnej, politycznej, czy kościelnej (a może raczej kościółkowej).

Nie, to nie opis marzeń, ani snów, czy fantazji. Nie będę opisywał moich majaków sennych jak kard. Martini, albo – nie przymierzając – sam Biskup Rzymu

To postawy konieczne dla tego, aby móc się nazywać uczniem Jezusa Chrystusa.

Życie prawdą i naśladowanie Tego, w którego ustach “nie było podstępu” nie jest i nie może być elementem baśni i idealizmu. To Ewangelia. Czy da się nią żyć w świecie i na korytarzach kościelnych instytucji? Hmm… Jeśli by wyszło, że się nie da, to… trzeba zmienić świat (przynajmniej ten w zasięgu wzroku) i korytarze… Chyba tak właśnie zrobił św. Franciszek z Asyżu, zaczynając żyć tak, jak ukazał mu to Chrystus. Przemieniając Kościół od wewnątrz – tak bardzo „od wewnątrz”, z głębi własnego życia, jak tylko się da. I nie była to reforma strukturalna, czy zmiana instytucji. Patriarcha Seraficki nie porzucił ani zsekularyzowanej hierarchii kościelnej, ani ociężałych struktur – on im wszystkim udowodnił, że można żyć Ewangelią, taką, jaką Kościół otrzymał. Tyle, że żył ją w pewnym oddaleniu od wspomnianych już kościelnych korytarzy czy biurek „intelektualistów”.

Cóż.

Skoro pragniesz „niezafałszowanego mleka”, to szukaj go, nawet (a może zwłaszcza) na pustyni.

Z dala od korytarzy.

O pierwszym akordzie Męki.

26/03/2023 /

A oto znów przemówił do nich Jezus tymi słowami: Kto z was udowodni Mi grzech? Jeżeli mówię prawdę, to dlaczego Mi nie wierzycie? Kto jest z Boga, słów Bożych słucha. Wy dlatego nie słuchacie, że z Boga nie jesteście.

Odpowiedzieli Mu Żydzi: Czyż niesłusznie mówimy, że jesteś Samarytaninem i że jesteś opętany przez złego ducha?

Jezus odpowiedział: Ja nie jestem opętany, ale czczę Ojca mego, a wy Mnie znieważacie. Ja nie szukam własnej chwały. Jest Ktoś, kto jej szuka i osądza. Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam: Jeśli ktoś zachowa moją naukę, nie zazna śmierci na wieki.

Rzekli do Niego Żydzi: Teraz wiemy, że jesteś opętany. Abraham umarł, i prorocy – a ty mówisz: „Jeśli ktoś zachowa moją naukę, ten śmierci nie zazna na wieki”. Czy ty jesteś większy od ojca naszego, Abrahama, który przecież umarł? I prorocy pomarli. Kimże ty siebie czynisz?

Odpowiedział Jezus: Jeżeli Ja sam siebie otaczam chwałą, chwała moja jest niczym. Ale jest Ojciec mój, co otacza Mnie chwałą, o którym wy mówicie: „Jest naszym Bogiem”. Lecz wy Go nie poznaliście. Ja Go jednak znam. Gdybym powiedział, że Go nie znam, byłbym podobnie jak wy kłamcą. Ale Ja Go znam i słowo Jego zachowuję. Abraham, ojciec wasz, rozradował się z tego, że ujrzał mój dzień – ujrzał [go] i ucieszył się.

Na to rzekli do Niego Żydzi: Pięćdziesięciu lat jeszcze nie masz, a Abrahama widziałeś?

Rzekł do nich Jezus: Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam: Zanim Abraham stał się, JA JESTEM.

Porwali więc kamienie, aby rzucić w Niego. Jezus jednak ukrył się i wyszedł ze świątyni. (J 8,46-59)

W starym (?) kalendarzu liturgicznym dzisiejsza niedziela nosi nazwę Niedzieli Męki Pańskiej. W ten sposób liturgia pomału odsłania tajemnicę Pasji Syna Bożego. Można do niej podchodzić na dwa sposoby – albo zatrzymując się nad poszczególnymi etapami Męki w sposób niejako historyczny, karmiąc miłość do Pana rozpamiętywaniem mechanizmów, które doprowadziły do Pojmania i Ukrzyżowania, albo (zostawiając na boku chronologię wydarzeń i psychologię bohaterów ówczesnego dramatu) zagłębić się w sens kenozy Bożego Syna i walki, którą On toczy z odwiecznym nieprzyjacielem człowieka. Ewangelia, jaką Kościół podaje na tę niedzielę dotyka obu tych sposobów kontemplacji Męki, ale wydaje się, że szczególnie zaprasza do odkrywania tego drugiego.

W warstwie historycznej odnajdujemy w Janowym opisie dialogu Pana z Żydami korzenie złości i gniewu, jaki ogarnia tych ostatnich, konstytuując pełen zaciętości sprzeciw wobec osoby i słów Jezusa z Nazaretu. Sercem tego, co wywołuje ów sprzeciw, będzie utożsamienie się Jezusa z Odwiecznym – “zanim Abraham stał się Ja Jestem” (J 8,58) – oraz odsłonięcie demonicznego myślenia obecnego w postawach przeciwników Chrystusa. Ich reakcją, zapowiadającą przyszłą Pasję, jest próba ukamienowania Jezusa.

Ciekawsza wydaje mi się jednak warstwa w jakimś sensie głębsza, odkrywająca prawdę o Męce na pewnym meta-poziomie. Już nie idzie w niej o psychologię historycznych wrogów Rabbiego z Nazaretu, ale o ślady olbrzymiej nienawiści, jaką może odnaleźć (także i w sobie) każdy człowiek, a która jest obecna w “Zwierzchnościach, Władzach, rządcach świata tych ciemności, duchowych pierwiastkach zła na wyżynach niebieskich” (por Ef 6,12). W tej walce jesteśmy obecni – ludzie wszystkich wieków i czasów. Jej zmagania odkrywamy w sobie, gdy wybieramy pomiędzy potomstwem Niewiasty a potomstwem Węża. 

Serce dzisiejszej perykopy ewangelicznej bije w wersecie 48, w owym oskarżeniu, które sięga swymi korzeniami Edenu – “jesteś opętany”, albo (bardziej dosłownie) “masz demona”. Tkwi w nim odwrócenie podstawowych pojęć, biegunów dobra i zła. Nazwać Boga – diabłem Dobrego – niegodziwym. Miłość – nienawiścią. Prawdę – kłamstwem. Najlepszego z ludzi – czyniącym zło. Niewinnego – najbardziej winnym ludzkiego cierpienia.

To tu jest początek Męki. Grzechem staje się Ten, który grzechu nie zna. Ugodzony w samo Serce Bóg pozwala, aby przylgnęła do niego kłamliwa opinia, bzdurny ludzki (czy tylko?) osąd, nakazujący widzieć w Nim przyczynę wszystkich człowieczych nieszczęść. Przekonanie, które u niektórych urośnie do rangi pewności, nakazujące zachować wieczną podejrzliwość wobec Stwórcy i wszystkiego, co jest dotknięte Jego śladem. 

A jednocześnie ujawnia się potomstwo Węza. To ci, którzy będą robić wszystko, aby przekonać swoich braci i siostry, że Bóg i ci, którzy go Niego należą, są zakałą ludzkości, wrogami szczęścia i radości życia. 

Odsłaniają oni swą twarz w owej scenie ewangelicznej. Wcześniej byli schowani za swym zewnętrznym dziedzictwem (“Abrahama mamy za ojca”), za żmudnie wypracowaną moralnością, wynikającą z pysznego mniemania, że mogą swoją wiernością wobec własnej wizji Prawa skłonić Boga do uczynienia zadość ich woli. Ale teraz widać kim są. Rację ma Chrystus gdy powie im, że są dziećmi ojca wszelkiego kłamstwa, przekory i pomieszania pojęć, a nie ojca wiary i ufnego kroczenia za Słowem.

A jednocześnie widzimy, że nasz Pan się nie broni. Jakby wręcz prowokował ich do jeszcze większej zajadłości, do jeszcze bardziej otwartego odsłonięcia tego, co kryje się w ich sercach. Za chwilę arcykapłan będzie krzyczał, że jedynym władcą Izraela jest cezar, a konsekwencje przelanej Krwi niech spadną na głowy potomków tych, co zgromadzili się na dziedzińcu pałacu Piłata. Za chwilę poczują się na tyle bezkarni, aby dawać upust swej złości i pogardzie dla Bezbronnego. Za chwilę okaże się, że można, korzystając z wolności, zabić Boga – podeptać Dobro i Prawdę! To przecież o wiele więcej niż w Edenie. Tam Wąż mamił “Będziecie jak bogowie”. Teraz, jego potomstwo, ma realną możliwość korzystać z boskiej władzy, i nic nie stanie im na drodze, aby te możliwości realizować.

Każde z tych słów, postaw i wydarzeń, ma konsekwencje dzisiaj. Co więcej, wszystkie one są żywe, aktualne poprzez uobecnienie się w decyzjach konkretnych ludzi. Walka między potomstwem Węża a zrodzonymi z Niewiasty trwa w nas i pomiędzy nami. Rozgrywa się ona zarówno na poziomie naszych wyborów etycznych, odniesień do Dekalogu, jak i zorganizowanego kłamstwa, które uwodzi rzesze. Jak wtedy – tak i teraz. Ci, którzy schylają się po kamienie, aby ugodzić Niewinnego, gdyż uwierzyli, że jest On prawdziwym przeciwnikiem, czynią to również i dziś. I deklarowana wiara, religia, czy system wartości, niewiele w tym zmienia. Wszak w scenie ewangelicznej z ósmego rozdziału św. Jana nie ma ani jednej osoby, o której można by powiedzieć, że jest ateistą. Wszyscy są wierzący. Wszyscy są synami Izraela. A jednak jedni są naprawdę zrodzeni z nierządu, z niewoli, a inni są dziećmi światłości. Jedno postawią człowieka w centrum swego zainteresowania, posuwając do absurdu kult tego, co ludzkie, a inni będą szukali Boga i tego, co od Boga pochodzi. A ponieważ ojciec kłamstwa zatruje umysły, rychło wielbiciele „człowieka, który jest droga Kościoła” usuną z granic swego zainteresowania wszystko, co wprost będzie odnosiło do Boga, twierdząc przy tym, że na tym polega Ewangelia i prawdziwy kult. Tak umacnia się i odsłania – na naszych oczach – Anty-Kościół. Podobnie, dwa tysiące lat temu odsłonił się Anty-Izrael. To nie wyznawcy Mesjasza z Nazaretu byli odszczepieńcami. To arcykapłani, uczeni w Prawie i faryzeusze odłączyli się od żywego pnia Obietnicy danej Abrahamowi, nie chcąc przyjąć Zbawienia w Chrystusie. Do dziś nie mogą tego ścierpieć, a słowa odrzuconego Ezawa, który skomlał przed swym ojcem o powtórne błogosławieństwo, pobrzmiewają w ich czynach i słowach. Ale jest za późno, gdyż nieodwracalnie poddali się zwodniczej pysze, choć człowiek ma tę niezwykła władzę poprzez wolny wybór odkręcać skutki kłamstwa, w które uwierzył.

Tak. W momencie, gdy człowiek mówi Bogu, że jest diabłem i oskarża Go o wszelkie zło (małe, na miarę własnych niedogodności i cierpień, oraz to wielkie, światowe) z jakim się zetknie, lub o jakim pomyśli, wtedy rozpoczyna się Męka Wcielonego Słowa. Przewraca się rajski porządek – światło staje się ciemnością, giną rónice między mężczyzną i kobietą, między gatunkami, między dobrem i złem. Ludzie z pozoru dobrzy i przyzwoici, żyjący wydawałoby się moralnie, zaczynają tonąć w mieszaninie prochu ziemi i wody – w błocie obojętności i niechęci do “dążenia do tego, co w górze”. Uwiedzeni doczesnością ciążą ku śmierci i martwocie, upatrując w tym, co przemijalne (zdrowie fizyczne i psychiczne, dobrostan emocjonalny, majątek, ciało i jego przyjemności) jedynego Edenu, jaki jest im dostępny. Dlatego łatwo im w głębi serca oskarżać Boga o błędy tego świata, o nieszczęście innych, o cierpienie niewinnych, o nieprawość w Kościele. Czyż nie robimy tego, gdy patrząc na wyzwania Ewangelii, mówimy “To trudne”? Często mamy na myśli: “To niemożliwe”, albo wręcz “Nie chcę tego”. Wolę błoto, pomieszanie codzienności z lekką domieszką Łaski, ale zmieszanie takie, aby – broń Boże! – nie przewróciło do góry nogami codziennej egzystencji.

Chrystus pozwala obrzucić samego siebie naszym błotem, naszymi oskarżeniami, pretensjami i zarzutami wobec Ojca. Po to przyszedł, aby się ogołocić i ukorzyć. Za nas. Za naszą uległość wobec ojca kłamstwa. Wobec pełnych złośliwej przekory podszeptów dotykających naszej nieufności wobec Miłości. Może warto uświadomić sobie owe diabelskie podszepty, aby rozpoznać w sobie ich zwodniczy pomruk. Może warto jasno spojrzeć w słowa, którym bardziej dajemy posłuch, aniżeli Słowom Pana.

Czy rzeczywiście Bóg powiedział: Nie jedzcie owoców ze wszystkich drzew tego ogrodu? (Rdz 3,1)

Na pewno nie umrzecie! Ale wie Bóg, że gdy spożyjecie owoc z tego drzewa, otworzą się wam oczy i tak jak Bóg będziecie znali dobro i zło. (Rdz 3,4)

Przemierzałem ziemię i wędrowałem po niej. (Hi 1,7)

Czyż za darmo Hiob czci Boga? Czyż Ty nie ogrodziłeś zewsząd jego samego, jego domu i całej majętności? Pracy jego rąk pobłogosławiłeś, jego dobytek na ziemi się mnoży. Wyciągnij, proszę, rękę i dotknij jego majątku! Na pewno Ci w twarz będzie złorzeczył (Hi 1,9-11)

Skóra za skórę. Wszystko, co człowiek posiada, odda za swoje życie. Wyciągnij, proszę, rękę i dotknij jego kości i ciała. Na pewno Ci w twarz będzie złorzeczył. (Hi 2,4-5)

Jestem okrętem o doskonałej piękności. (Ez 27,3)

Ja jestem Bogiem, ja zasiadam na Boskiej stolicy, w sercu mórz. (Ez 28,2)

Jeśli jesteś Synem Bożym, powiedz temu kamieniowi, żeby się stał chlebem. (Łk 4,3)

Tobie dam potęgę i wspaniałość tego wszystkiego, bo mnie są poddane i mogę je odstąpić, komu chcę. Jeśli więc upadniesz i oddasz mi pokłon, wszystko będzie Twoje. (Łk 4,6)

Jeśli jesteś Synem Bożym, rzuć się stąd w dół! Jest bowiem napisane: Aniołom swoim rozkaże o Tobie, żeby Cię strzegli, i na rękach nosić Cię będą, byś przypadkiem nie uraził swej nogi o kamień. (Łk 4,9)

O budowaniu grobowców prorokom.

24/03/2023 /

Dziesięć dni temu, IPN wraz z prokuratorem generalnym, poinformowali, że badania toksykologiczne, jakim poddano szczątki zmarłego w 1987 r. ks. Franciszka Blachnickiego, wykazały ślady substancji trujących. Wynikałoby z tego, że założyciel Ruchu Światło Życie został prawdopodobnie otruty. Według zeznań świadków, stan zdrowia kapłana pogorszył się po trudnej rozmowie, jaką miał odbyć z małżeństwem Gontarczyków – swoich bliskich współpracowników. Dziś wiemy, że oboje byli współpracownikami Służby Bezpieczeństwa, zadaniowanymi w kierunku ks. Blachnickiego i dzieła, jakie prowadził na emigracji. Stworzona przez tego kapłana Chrześcijańska Służba Wyzwolenia Narodów, oraz prowadzony przez niego ośrodek ewangelizacyjny w Carlsbergu, były w połowie lat osiemdziesiątych miejscami starającymi spajać polską emigrację, oraz oddziaływać na sekularyzującą się Europę. Organizowane przez ks. Blachnickiego marsze, rekolekcje, czy konferencje nieustannie były solą w oku polskich (i zapewne nie tylko) władz komunistycznych. Jednocześnie też warto pamiętać, że również dla wielu hierarchów działalność założyciela Oaz była trudnym i wymagającym wyzwaniem, głównie ze względu na bezkompromisowość jego wypowiedzi i postaw, jakie prezentował. Jeśli należy widzieć w nim proroka tamtych czasów, to na pewno miał jedną z cech typowo prorockich – siłę radykalizmu, niezrozumianą przez wielu i nieakceptowaną przez “mających władzę”. Jakąkolwiek władzę. W zasadzie jedynym, który rozumiał (a może bardziej czuł) myśl i sposób działania ks. Blachnickiego, był Jan Paweł II, który już od czasów krakowskich wspierał charyzmatycznego kapłana w jego różnorakich inicjatywach.

Zawsze ciekawe są pierwsze reakcje na ważne wydarzenia. Dlatego z ciekawością przeczytałem wywiad, jakiego udzielił portalowi “wPolityce.pl” po konferencji IPN-u ks. Marek Sędek, Moderator Generalny Ruchu Światło-Życie. Można było spodziewać się słów zadziwienia, może nawet pewnej bojaźni wobec tak zdefiniowanej przyczyny śmierci Sługi Bożego. Wynikałoby bowiem z oficjalnych  ustaleń, że ciche męczeństwo samotności, niezrozumienia, czy świadomości obumierania stworzonych przez siebie dzieł (czemu Blachnicki dawał wyraz w swoich wypowiedziach i pismach), zostało uwieńczone męczeństwem przelanej krwi. Sam ks Blachnicki w swoich prywatnych zapiskach, a także w Testamencie, jasno opisywał “ciemne noce ducha”, jakie przeżywał w Carslbergu. Fakt otrucia kapłana każe zastanawiać się nad poszczególnymi składowymi owych “ciemnych nocy”, również tych, które zafundowali ks. BLachnickiemu bliscy ludzie. Różni ludzie. Pojawia się też – jak najbardziej słuszne – pytanie o to, czy można założyciela Oaz nazywać męczennikiem, co dla procesu beatyfikacyjnego ma niebagatelne znaczenie.

Tymczasem następca ks. Blachnickiego wydaje się nie być w ogóle zainteresowany okolicznościami śmierci Założyciela Oaz! Nie wierzy w jego męczeństwo? Nie wierzy w naukę Kościoła o męczeństwie? A może sprawa ma jeszcze jakieś dno, o którym nie wiemy? 

Ks. Sędek, zapytany wprost, czy oficjalne potwierdzenie przyczyny śmierci ks. Blachnickiego zmienia coś dla Ruchu Światło-Życie, odpowiada z rozbrajającą szczerością:

Prawie nic. Wiedzieliśmy, że był prześladowany, inwigilowany, że przeszkadzał. A to, czy bezpośrednią przyczyną śmierci było otrucie, czy – jak było w akcie zgonu – zator płuc, niewiele – gdy chodzi o Ruch Światło-Życie, jego tradycję, charyzmat i formację – dla nas zmienia.

Kuriozalne stwierdzenie…

To, czy na czele Założycielem Ruchu był męczennik, czy nie – niewiele zmienia!? Nic nie znaczy dla “tradycji, charyzmatu i formacji Ruchu”? 

Podobną myśl wyraził Krzysztof Jankowiak (jakiś czas temu wsławił się artykułem w Więzi, atakującym praktykę odmawiania modlitwy do św. Michała Archanioła po Mszy św., pełni – wraz z żoną, posługę odpowiedzialnego za Centralną Diakonię Misyjną) w oficjalnym oświadczeniu Ruchu:

Od dawna jesteśmy przekonani o świętości życia ks. Franciszka Blachnickiego. Dlatego dla Ruchu Światło-Życie wyniki dochodzenia prowadzonego przez IPN nie rodzą potrzeby zmian ideowych czy w programie ewangelizacyjnym i formacyjnym wynikających z nauczania soborowego przekazanego nam przez Czcigodnego Sługę Bożego. Ujawnienie trudnej prawdy przynagla nas do większej wierności charyzmatowi Założyciela, który „życie swoje oddał za Kościół”, abyśmy w świecie współczesnym byli Kościołem żywym.

Pięknie brzmiąca nowomowa… Jeśli Założyciel jest męczennikiem, to istota jego świętości leży w czym innym, aniżeli chcieliby to widzieć odpowiedzialni Ruchu. Jeśli są przekonani o świętości Założyciela, to czemu, mając wiedzę o kulisach jego śmierci, nie ujawnili się z nią publicznie, woląc się z tą “trudną prawdą” nie mierzyć. Czy to jest owoc świętości?

Ale wróćmy do kuriozalnego wywiadu.

„Spodziewaliśmy się tego od początku” – mówi ks. Sędek o potwierdzeniu faktu otrucia ks. Blachnickiego.

Nieoficjalne informacje na ten temat mieliśmy wcześniej. Przed oficjalną sekcją zwłok była tzw. sekcja kościelna. Już wtedy okazało się, że w ciele ks. Franciszka znaleziono podwyższoną obecność metali ciężkich.

Zaraz. Jak to? Już wcześniej wiedziano o tym, że coś jest na rzeczy? Już jakiś czas temu (Kiedy? Ks. Sędek nie podaje daty owej ekshumacji kościelnej. Możemy domniemywać, że miała ona miejsce po  rozpoczęciu procesu beatyfikacyjnego, a przy okazji przeniesienia szczątków kapłan do Krościenka, czyli w 2000 r.) pojawiły się podejrzenia – a może twarde fakty? – że miało miejsce otrucie? I nikt z tym nic nie robił? Nie wszczynał śledztwa? Nie zadawał pytań? Na zastanawiał się kto był sprawcą? 

Co więcej – i co budzi moje szczególne zaniepokojenie – pamiętam, jak kilkanaście lat temu, w pierwszej dekadzie XXI w., panie z Diakonii Stałej – czyli osoby teoretycznie najbliższe Zmarłemu – często mówiły, że pogłoski o otruciu ks. Blachnickiego są nieprawdziwe, a dążenie do badań szczątków Założyciela jest niesłuszne. Argumentem podstawowym było stwierdzenie, że wszystkie tego typu działania – dodatkowe badania, śledztwo, czy w ogóle mowa o jakichś anomaliach związanych ze śmiercią ks. Blachnickiego – to przeszkadzanie w procesie beatyfikacyjnym, czy nawet wręcz przeszkoda w beatyfikacji. Wielokrotnie osoby związane z Ojcem Blachnickim w ostatnich latach jego życia sugerowały naturalne przyczyny jego śmierci (choć ponoć, jak twierdzi ks. Sędek, coś się mówiło, coś wiedziano) związane np. z oparami z popsutej sklejarki drukarni w Carlsbergu. Tak mówił ks. Kazimierz Ćwierz w niedawnym filmie dokumentalnym „Blachnicki. Życie i Światło”, wyprodukowanym przez TVP:

Ja nie popieram teorii, że ks. Blachnicki został otruty, Zresztą nie wiem skąd ona się wzięła.

Skąd ten lęk? Czy Instytut Niepokalanej Matki Kościoła, albo niektóre z jego członkiń miały jakąś sekretną wiedzę na temat tego, co zaszło w Carlsbergu w lutym 1987 roku? Czy się nią z kimkolwiek podzieliły?

Pytań jest jeszcze więcej. Choć, nawet obecnie, większość podejrzeń o ewentualne zatrucie ks. Blachnickiego, jest kierowana w stronę Andrzeja i Jolanty Gontarczyk, to wcale mnie jestem pewien, czy to jedyny ślad w tej sprawie. Czyżby w otoczeniu charyzmatycznego kapłana było tylko jedno źródło informacji zadaniowane przez SB?  Znany jest przecież przypadek Cezarego Lisa.

Rozumiem, że wątek Gontarczyków będzie dziś mocno eksploatowany, przez władzę i ludzi Kościoła. Jest to bowiem wątek wygodny, choćby ze względu na działalność Jolanty Gontarczyk (obecnie Lange) w środowiskach lewicy. Jednak budzi on moje mocne wątpliwości – czy rzeczywiście zabójcy kapłana afiszowali by się potem swoją działalnością wśród polonii niemieckiej? Przecież Gontarczykowie po powrocie do kraju występowali w polskiej telewizji oczerniając Blachnickiego i skupione wokół niego środowisko. Trudno o jaśniejsze ściągnięcie na siebie podejrzeń… Podobną myśl wyraził, we wspomnianym przeze mnie filmie dokumentalnym, gen. Andrzej Kowalski, były szef Służby Wywiadu Wojskowego, mówiąc o powrocie Gontarczyków do PRL:

…zostały w ten sposób ukryte inne źródła. Nasza uwaga ma się w ten sposób skoncentrować tylko na Gontarczykach, po to, abyśmy nie szukali nikogo więcej.

Paradoksalnie, mój niepokój wzmacnia wypowiedź ks. Sędka z cytowanego wywiadu. Wypowiedź zadziwiająca i niezrozumiała, biorąc pod uwagę kto i o kim mówi – człowiek stojący na czele katolickiego ruchu o założycielu tegoż Ruchu, kapłanie uważanym za proroka i świętego!

Są przesłanki, które dopiero trzeba zweryfikować, że ks. Blachnicki nie musiał być zamordowany z powodu wiary, ale mogły być inne motywy tej zbrodni. (…) Doktor Robert Derewenda z IPN swojego czasu poinformował o istnieniu przesłanek do rozpatrywania także motywów finansowych. Międzynarodowe Centrum Ewangelizacji Ruchu Światło-Życie w Carlsbergu było okradane. Ks. Blachnicki w ramach działania tamtejszego wydawnictwa umawiał się na współpracę z protestantami gdy chodzi o materiały ewangelizacyjne. I ginęły pieniądze, ponoć prawie 1,5 mln niemieckich marek. Być może zostali przez ks. Franciszka i jego współpracowników zdekonspirowani i postanowili go otruć? 

Brzmi to tak, jakby obecne władze Ruchu nie były kompletnie zainteresowane tragedią swego Założyciela! Nie zainteresowane prawdą! 

Ktoś może powiedzieć, że w wywiadach się nie mówi o rzeczach mogących utrudniać śledztwo, nie podaje się do publicznej wiadomości różnych spraw mogących spłoszyć ewentualnego sprawcę. Owszem. Ale to by znaczyło, że podejrzenia nie muszą iść w stronę tych, o których całe media trąbią, jako o najbardziej prawdopodobnych wykonawcach zbrodni. Ponadto, skoro w ogóle ks. Sędek wypowiada się na ten temat publicznie, to nie może robić niejasnych uników, ale obowiązuje go – choćby jako duchowego dziedzica apostoła prawdy, jakim był ks. Blachnicki – maksymalna możliwa szczerość i jasność w temacie tej śmierci. A tej nie ma, i co więcej, nie było w środowisku odpowiedzialnych za Ruch. Coś – jak się okazuje – podejrzewano, coś się spodziewano, może coś wiedziano. I wszystko ukrywano. 

Jeszcze więcej zamieszania robi oświadczenie, jakie Moderator Generalny zamieścił niedługo po owym wywiadzie dla “wPolityce.pl”. Okazja, aby przestawić akcenty, przeprosić za ignorancję i nieszczęśliwe wypowiedzi, podkreślić miłość do prawdy – utknęła w dziwnym tłumaczeniu o braku autoryzacji wywiadu oraz o błędnym odczytaniu intencji ks. Sędka. Niestety, takie oświadczenia, tylko umacniają w przekonaniu, że władze Ruchu i osoby, niejako z urzędu bliskie ks. Blachnickiemu, nie są zainteresowane pełną prawdą o czasach Carlsberskich tego, któego nazywają Ojcem.

Mam wrażenie, że chodzi tu o sprawy daleko ważniejsze i mające duże konsekwencje, aniżeli te, o których z lubością rozpisują się liberalni katoliccy publicyści, stający w obronie ofiar pedofilii w Kościele… Empatia wobec ludzi skrzywdzonych nie obejmuje, jak widać, ks. Franciszka Blachnickiego.

Co więc stało się w Carlsbergu? Ile osób przebywających wraz z “gwałtownikiem Królestwa Bożego” było Judaszami, a ile “tylko” Piotrami? W jakim stopniu zinfiltrowano Instytut Niepokalanej Matki Kościoła, oraz Chrystusa Sługi? Jakie służby opracowywały temat ks. Blachnickiego – oprócz polskich – czy tylko niemieckie i radzieckie? A może jeszcze innych państw? Wszak Blachnicki często jeździł po świecie, a zainaugurowana przez niego Chrześcijańska Służba Wyzwolenia Narodów musiała być w zainteresowaniu różnych wywiadów. Ilu kapłanów, działających w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych w Ruchu Światło Życie było Tajnymi Współpracownikami bezpieki? Ilu z nich żyje dotąd i ma się dobrze? O czym nie napisano jeszcze w biografiach ks. Blachnickiego i monografiach poświęconych zarówno Oazie, jak i innym ruchom odnowy polskiego Kościoła?  Przecież fakt, że wciąż różne Służby mają w zwyczaju inwigilację przeróżnych ruchów, wspólnot i duszpasterstw katolickich, nie jest zbyt wielką tajemnicą.

Pytań jest naprawdę wiele. Okres dekady lat osiemdziesiątych był tragiczny dla polskiego duchowieństwa, wystarczy przypomnieć sobie zabójstwa księży Zycha, Suchowolca, Niedzielaka, a wreszcie bł. ks. Jerzego Popiełuszki. Zresztą, wygląda na to, że zarówno mord na kapelanie Solidarności, jak i śmierć ks. Blachnickiego, skrywają wiele podobnych tajemnic. Obaj byli podobnie “niechciani” przez reżim komunistyczny (do najwyższego, zagranicznego szczebla włącznie) oraz przez władze kościelne. I tu i tam byli solą w oku, choć widać, że była to ta sól, która nadaje smaku “tej ziemi”. 

I nie można puentować tych kwestii stwierdzeniem, że pewnie nigdy nie poznamy kulisów tej śmierci. Poprzestanie na tym, bez pełnej prawdy o wszystkich, którzy widzieli w ks. Blachnickim zagrożenie, bez rozpoznania osób duchownych, które realizował z determinacją zadanie zniszczenia tego kapłana i jego dzieła, bez uznania krótkowzroczności i małoduszności wielu wpływowych osób – będzie kolejną zdradą. Nie, nie tyle ks. Blachnickiego, co samego Chrystusa – jedynego Pana i Głowy Kościoła.

Jest też rzeczą znamienną, że całe środowisko związane z Ruchem Światło-Życie nie odczytało (i nie odczytuje!) znaku śmierci swego Założyciela, jako męczeństwa za wiarę. Sam ten fakt, ten brak, naturalnego – wydawałoby się – kultu męczennika, proroka naszych czasów, który potwierdził swą śmiercią to, co wyznawał ustami, jest zastanawiający. Może stoi za tym zbytnia ostrożność (“żeby nie zaszkodziło beatyfikacji”, tak jakby była ona li tylko wynikiem urzędniczych rozgrywek i dociekań, a nie efektem rozeznawania i Łaski), może niechęć do odkrycia pełnej prawdy, a może jest to jednak znak boży, który należy odczytać i pojąć. O czym on nam mówi? Może o odejściu Ruchu od charyzmatu wsłuchiwania się w wolę Bożą? Może o tym, że Ruch był charyzmatem danym jedynie na jakiś czas? A może o tym, że zbyt wiele zostało zbudowane na człowieku i jego talentach oraz osobistej charyzmie? A może o pokrętnych drogach niektórych ludzi Kościoła? 

W tej sprawie spełnia się Słowo naszego Pana, który nie tylko wzywał do wdzierania się gwałtem do Królestwa Bożego i zapowiadał męczeństwo swoim uczniom. Św. Łukasz zapisał:

Biada wam, ponieważ budujecie grobowce prorokom, a wasi ojcowie ich zamordowali. A tak jesteście świadkami i przytakujecie uczynkom waszych ojców, gdyż oni ich pomordowali, a wy im wznosicie grobowce. Dlatego też powiedziała Mądrość Boża: Poślę do nich proroków i apostołów, a z nich niektórych zabiją i prześladować będą. (Łk 11,47-49)

Do kogo Pan kieruje te słowa? Do uczonych w Prawie, których werset wcześniej charakteryzuje, jako tych, co wkładają na innych ciężary, jakich sami nie chcą tknąć. Wymagania prawdy są obligatoryjne. Dużo słów na ten temat padało w kontekście obrony dobrego imienia św. Jana Pawła II i kard. Sapiehy. Ale są olbrzymie pokłady spraw, o których nikt zbytnio nie chce mówić, gdyż dotykają pewnej mrocznej wspólnoty, jaką zadzierzgnęli niektórzy ludzie Kościoła i dawnej (czy tylko dawnej?) władzy. Sprawa śmierci ks. Blachnickiego do tej “strefy cienia” zdecydowanie należy. 

A z Boga nie można szydzić. 

Biada wam, uczonym w Prawie, bo wzięliście klucze poznania; samiście nie weszli, a przeszkodziliście tym, którzy wejść chcieli. (Łk 11,52)

O chaosie i pogardzie Bogiem.

13/03/2023 /

W pewnej uzdrowiskowej miejscowości natknąłem się niedawno na ciekawy kościół parafialny. Ciekawy nie tyle poprzez starożytność murów, albo szczególny walor artystyczny wnętrza ale poprzez symbolikę, która świetnie oddaje jeden z aspektów stanu współczesnego Kościoła Powszechnego. Otóż w bocznej kaplicy owej świątyni nieznany mi z nazwiska artysta przedstawił Wszechświat – w centrum prezbiterium widniał złoty okrąg (zapewne słońce) dokoła którego, na złotych orbitach krążą złote planety, zostawiające po sobie złoto błękitne smugi i szarawe odpryski. Jedna z planet (po konturach kontynentów wnioskuję, że chodzi o Ziemię), znacznie od innych większa, nosi na sobie ślad głębokiego pęknięcia, które tworzy krzyż (z centrum w okolicach Zatoki Gwinejskiej…?) z umieszczoną na nim figurą Ukrzyżowanego. Pod Ziemią ustawiono figurę Matki Bożej Fatimskiej i klęczących obok Pastuszków, a jeszcze niżej – krzesło celebransa. Po drugiej stronie prezbiterium, symetrycznie, znajduje się druga, nieco mniejsza od Ziemi kula, podtrzymywana przez dwa anioły – tabernakulum. Całości koncepcji dopełniają stacje Drogi Krzyżowej, umieszczone na ścianach kaplicy, w formie kraterów księżycowych z jakąś planetką na drucianej orbicie – po głębszym przyjrzeniu widać, że jest to mały refeltorek sprytnie podświetlający daną stację. 

Wchodząc tam szukałem wzrokiem monstrancji z Najświętszym Sakramentem, gdyż według ogłoszeń miała być właśnie Adoracja Bractwa Dusz Czyśćcowych. Być może bym nie zauważył Sanctissimum (wszystko bowiem było oświetlone, ale nie realnie obecny Chrystus) gdyby nie ksiądz, który podszedł do ołtarza dla odmówienia modlitw. Nawiasem mówiąc, pobył tam przez niecałe pięć minut, po czym zniknął. W kaplicy zostałem ja z jedną panią, zapewne reprezentującą owe Bractwo.

Wystrój owej kaplicy i zamieszczony w niej program ikonograficzny nie był, bynajmniej, wyrazem przypadku. Gdy poszukałem informacji o artyście, który stworzył to dzieło, przeczytałem, że jego koncepcja:

…nawiązuje także do myśli francuskiego jezuity, filozofa Pierre’a Teilharda de Chardina, mówiącej o tym, że ziemia jest hostią ofiarowaną na ołtarzu świata.

To już nie mam pytań.

I z jednej strony widać ogrom sił włożonych w tę pracę – zarówno tych koncepcyjnych, jak i materialnych. To rzadkość dzisiaj, tylko, że sensu w tym zdobieniu, w ciężkiej pracy artysty i wydanych pieniądzach, nie było za nic. Ani sensu, ani ładu, ani bożej prawdy. Był za to Chaos, oparty na fałszywych ideach heterodoksyjnego myśliciela.

Opłakania godne współczesne koncepcje architektury sakralnej oparte na posoborowych trendach kazały odsunąć w kąt tabernakulum, zrównać poziom ołtarza i miejsca przewodniczenia a wreszcie wyeksponować dokonania artystyczne kosztem treści teologicznej. Prawda o celowości wnętrza sakralnego, o Ofierze, jaką się ma tam dokonywać, o Chwale Bożej dla której powstaje każda kaplica i każdy budynek kościelny – nie była tak ważna jak subiektywne przeżycie artysty i – zapewne – duchownych.

Obrazuje to w pełni stan Kościoła. Nie liczy się Prawda. Nie liczy się Tradycja. Nie liczy się Chwała Boża. Ważne są indywidualne potrzeby i przeżycia ludzi. Ważne są kłamstwa ideologów. Trwa chaos.

Powrócił do mnie obraz wnętrza owej kaplicy, gdy przeglądałem informacje i zdjęcia z europejskiego etapu Synodu, jaki miał miejsce w Pradze. Widok sali konferencyjnej, w której duchowni delegaci na Synod (a było wśród nich kilkunastu biskupów, “Strażników Tradycji”, w tym, Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski oraz Abp koadiutor katowicki) sprawowali Mszę św., a jeszcze bardziej świadomość, że to absolutnie nikomu z nich nie przeszkadza, utwierdza mnie w przekonaniu, że Kościół zadeklarował wiarę w chaos i oddaje temu bóstwu część. I tym razem nie chodzi mi o artystyczną prezentację jakiegoś programu teologicznego uwiecznioną na ścianach miejsca celebracji. Jeśli bowiem to miejsce o czymś mówiło, to o pogardzie wobec boskich tajemnic.

Mało tego. Kilka dni temu (9 marca) odbył się w Rzymie pokaz filmu “Będziesz miłował” poświęconego Prymasowi Tysiąclecia, wyprodukowanego przez Fundację Opoka. Był na niej obecny Abp Stanisław Gądecki, oraz przynajmniej trzech kardynałów – kard. Marcello Semeraro, kard. Artur Roche i kard. Stanisław Ryłko. Nie było by w tym nic dziwnego, gdyby nie fakt, że projekcja odbyła się w… bazylice św. Piotra w Okowach. Przed konfesją z kajdanami św. Piotra ustawiono ekran, aby na nim wyświetlić film. Jak donosił portal opoka.pl:

…pokaz zgromadził także kilkudziesięciu przedstawicieli korpusu dyplomatycznego, a także siostry zakonne, księży i świeckich. 

Zbieram te znaki chaosu, znaki niewiary ludzi Kościoła w świętość liturgii, w świętość Domu Bożego. Ponieważ ma obu wydarzeniach byli obecni następcy Apostołów, sprawa urasta do rangi duchowej deklaracji. Tak, duchowej, a nie politycznej, czy socjologicznej. Nie chodzi bowiem jedynie o treści, jakich dostarcza odczytanie medialnej migawki z salą konferencyjną zamienioną w kościół, czy bazyliką zamieniona w salę kinową. To prawda, że przesłanie, jakie niosą w sobie te zdjęcia i informacje jest wstrząsające, ale jeszcze bardziej wstrząsające jest  wyznanie, jakie w ten sposób ludzie Kościoła czynią samemu Zbawicielowi… Przestrzeń liturgii jest przestrzenią szczególnego Bożego działania, miejscem uobecnienie się Baranka w sposób realny i namacalny, spotkaniem z rzeczywistością Nieba poprzez tajemnice Golgoty. Jest Wieczernikiem, Ogrodem Oliwnym i Kalwarią. Celebrując te święte tajemnice Kościół strzegł ich wymowy, zgodnie z -(tak ochoczo przywoływaną ostatnio przez Watykan) zasadą lex orandi, lex credendi. Jaka jest więc zadeklarowana w tych wydarzeniach wiara? Co wyznają delegaci synodalni? Co (świadomie, lub nie) chcą abyśmy usłyszeli i zobaczyli?

Najpierw może to, że nie jest istotne podczas liturgii, czy jesteś duchownym czy świeckim. Wszyscy są równi i nie można jednych wyróżniać kosztem innych. Sakrament święceń jest potrzebny jedynie do wypowiedzenia słów konsekracji, ponad to nie ma w nim nic szczególnego. Dlatego można znieść granicę prezbiterium i szczególny strój diakonów, prezbiterów i biskupów. Nie muszą nosić szat z lamusa historii, szat wyróżniających i podkreślających jakiś szczególny charakter sprawowanych czynności. Nie muszą mieć szczególnych miejsc, bo to przecież faryzeusze kłócili się o pierwsze miejsca w synagogach. Nie muszą być oddzieleni od świeckich, bo to idea synodalna przypomina o tym, że pasterz może iść w środku stada, albo wręcz za nim. I nie jest już ważne, że przez wieki Kościół doszedł do tego, że sacerdos jest kimś powołanym przez Boga a łaska sakramentu wyciska niezatarte znamię na jego duszy. Że jest on, ów kapłan (czyli, mówić współcześnie, prezbiter i biskup) nie tylko “przewodniczącym liturgii”, ale także ofiarnikiem, nauczycielem, orędownikiem i szafarzem bożych łask. Że jako taki – w zgodzie z zasadą, że to co zewnętrzne wyraża to, co wewnętrzne, a między światem materialnym i duchowym musi zachodzić symbioza – nosi szaty, zakrywające jego indywidualną osobowość, i wskazujące na Chrystusa, którego ma uosabiać podczas liturgii. Że choć Pan przyszedł na świat w ubóstwie betlejemskiej groty, to jednak dokonało się to poprzez Niepokalane Łono Dziewicy, którego żadna ludzka świątynia należycie nie odda ze względu na czystość, chwałę wybrania i – jak pisał w kontekście liturgii Benedykt XVI – “veritatis splendor”, bijący z każdego miejsca bożego zamieszkania.

Ale – trzeba to wprost nazwać – neo-Kościół funduje nam inną teologię, którą jego funkcjonariusze wciskają na siłę bądź werbalnie, a gdy ciężko idzie, to i obrazem, czy faktami dokonanymi. Widok biskupów przemieszanych z osobami zakonnymi i świeckimi, ubranych jedynie w alby i stuły, jest jak diabelska deklaracja istnienia i wpływu owego neo-Kościoła. Nie ma hierarchii. Nie ma prawdy. Wszystko jest płynne i zmieszane. Każdy jest każdym. Czyż nie jest to echo pychy tego, który niegdyś niósł światło przed obliczem Pańskim? Dumnemu Archaniołowi nie wystarczyło to kim był. Chciał zatrzeć granicę między sobą a Bogiem, a potem, już po strąceniu z niebios, tą samą ideą zatruł umysł Ewy: „Będziecie jak bogowie”. Odtąd człowiek pysznie nie godzi się na to kim jest i co mu jest dane, ale walczy z tym, burzy się, buntuje. Nie godzi się z ustanowioną przez Boga hierarchią bytów i porządkiem obdarowań, ale chce płynnego przechodzenia od jednego bytu do drugiego. Dziś może być mężem, a jutro bezżennym. Dziś mężczyzna, jutro kobietą. Albo jednocześnie – jednym i drugim. Wszystko więc, co przypomina o rozróżnieniu bytów, funkcji, czy urzędów związanych z darem Łaski, irytuje, drażni i domaga się zanegowania. Ale wzgarda wobec Bożego prawa – a w naszych czasach tym pojęciem można objąć zarówno Dekalog jak i wszystko, w czym Kościół rozpoznał ład dany przez Boga, wszystko to bowiem jest (mniej lub bardziej subtelnie) negowane – musi się skończyć oparciem człowieka na samym sobie! Wykluczając Chwałę Bożą, jako obecną w liturgii (oraz prawo, które kult boży chroni), relatywizując miejsce i pozycję poszczególnych członków Kościoła walczącego, lekceważąc wagę niezatartego znamienia wyciśniętego w duszach kapłańskich, umniejszając wagę zewnętrznego wyrazu stanu zakonnego a wreszcie wprowadzając zamęt w umysłach wszystkich wiernych – zgromadzeni na etapie kontynentalnym Synodu ogłosili, że mają prawo tworzyć nowy Kościół w oparciu o własne przemyślenia i subiektywne potrzeby, a nie o mowę Ducha Św., rozpoznaną i potwierdzoną przez Kościół, wyrażającą się w Tradycji i Urzędzie Nauczycielskim. 

Odsłania to zaiste demoniczną rzeczywistość…

Pierwszy znak, jaki dali nam synodalni delegaci, byłby znakiem niewiary w Łaskę Daru (święceń), powołania (zakonnego) oraz postawienia ponad realizm bytu zróżnicowania logiki rewolucyjnej równości.

A byli to owce i pasterze Kościołów Europy, tak zeświecczonej i gardzącej Bogiem… Czyżby zebrani mniemali, że jedyne co mają do zaproponowania to jeszcze większe zeświecczenie i pogardę wobec naszego Pana?

Pisano po tym synodalnym spotkaniu, że liturgia odbywała się w hotelu ze względów praktycznych, gdyż:

… codzienne przewożenie uczestników do świątyni byłoby dużym utrudnieniem i zajmowałoby za dużo czasu. Nie mówiąc już o tym, że temperatura w kościołach była tak niska, że można było się łatwo rozchorować. Zaważyły więc względy praktyczne – mówił ks. Mirosław Tykfer dla portalu misyjne.pl.

Przecież to są argumenty, których używają niektórzy wierni, zapytani dlaczego nie chodzą na Mszę niedzielną! Za duże utrudnienie dla funkcjonowania, brak czasu, i lęk o zdrowie! Czy ten sam kapłan będzie jeszcze kiedykolwiek miał czelność polemizować z takimi argumentami wiernych, których wiara ziębnie? A może już tak dalece oderwał się od rzeczywistości, że przestał dostrzegać takie zjawisko jak duchowa oziębłość…

Co więc jeszcze ogłasza duszom katolickim Kościół Synodalny? Że wygoda, praktycyzm i pragmatyzm, oraz zdrowie (powtórka z Ewangelii wg. św. Pandemii) jest ważniejsza niż chwała boża! Już nawet nie tyle że przepisy Kościoła (a, z tego, co się orientuję, to nie ma w nich nic o dobru ciał, ale jest o dobru dusz!) są mało istotne i można je relatywizować. Taka informacja to wyrażona ładnymi słowami instytucjonalna pogarda dla tego co święte, dla misterium Krzyża. Nasza ludzka wygoda ponad chwałą Boga! Doczesne ważniejsza aniżeli nadprzyrodzone! 

A wreszcie – człowiek ważniejszy od Boga! 

I czytam potem w uczonych komentarzach, że niepotrzebnie sprawa miejsca celebracji zdominowała odbiór tak istotnego wydarzenia, jakim był etap europejski Synodu. Przecież padło tam tyle ważnych słów, refleksji, deklaracji, świadectw, itp. Czytam i oczom nie wierzę! Czyżby nikt nie zauważył co się stało? Czyżby nikt nie okazał empatii (to modne słowo, ale jedynie w odniesieniu horyzontalnym) wobec Boga? Wobec tego, który ofiarowuje się za nas? Czy wciąż musimy robić z niego pośmiewisko, przedmiot drwiny? Sprowadzać Najświętsze Postaci na stół konferencyjny, pomiędzy nasze, pełne mądrości, analizy i opracowania? Przecież w ten sposób, zgromadzeni w Pradze pasterze Kościoła, następcy Apostołów, pokazali, że mają w głębokim poważaniu Obecność Pańską. Czy nie ma to przełożenia na stan ich dusz? Czy w ten sposób, przedkładając ten świat ponad świat duchowy, nie zaprosili księcia tego świata do współredagowania dokumentów synodalnych? Czy nie przedłożyli “pięty” ponad “Głowę”? A taka gimnastyka musi skończyć się katastrofą…

Ktoś powie, no ale na początku i na końcu tych kilkudniowych obrad, były liturgie w świątyniach. No, i w ogóle, chyba to dobrze, że były liturgie! 

A ja nie wiem, czy dobrze. Może tak, ze względu na to, jakie “lex credendi” zobaczyliśmy. Ale jakoś za bardzo pobrzmiewa mi w uszach Chrystusowa przestroga, aby nie rzucać pereł przed wieprze… 

Nie ma więc co się dziwić, jak będą pomału pustoszeć katolickie świątynię. Skoro oficjalnie nie są one potrzebne „elicie” świeckich i duchownych, to Pan, który szanuje nasze wybory, i odpowiada na to, co mamy w sercach, rychło zabierze nam te miejsca. 

Ktoś może poprzerabia je, np. na sale kinowe…

Piszę te słowa z dodatkowym poczuciem diabelskiej drwiny. Wielokrotnie odprawiałem Msze św. tzw. polowe, czy to podczas przeróżnych wypraw, czy to w domach prywatnych. Ale bardzo często – o ironio! – były to miejsca przygotowane, przeznaczone wyłącznie do modlitwy, nie użytkowane dla innych celów niż chwała boża i spotkanie z Panem. Widziałem takie „pokoje modlitwy” czy prywatne oratoria wielokrotnie, zwłaszcza w czasie pandemii, kiedy Kościół, poprzez wielu pasterzy, bronił przystępu do świątyń reglamentując Ciało Pańskie. Wielokrotnie też zachęcałem wiernych świeckich, aby takowe miejsca tworzyć. Spotkały mnie za to upomnienia i słowa przestrogi o “braku potrzeby” tworzenia takich przestrzeni modlitwy. Patrząc na zdjęcia z Pragi czy z rzymskiej bazyliki, zastanawiam się w czym owa „potrzeba” leży? W woli ludzkiej, wyrażonej przez hierarchę? W trosce o wygodę i zdrowie? Czy też w słusznej potrzebie duszy, której odmawia się pokarmu niebiańskiego w zgodzie z wiarą i tradycja Kościoła?

Obawiam się, że wskutek oziębłości serc, oraz (o zgrozo…) utraty  wiary w realną Obecność Pana, wskutek uprzedmiotowienia Ciała i Słowa Pańskiego, przy jednoczesnym przedłożeniu tego, co ludzkie ponad to co boskie, straciliśmy (przede wszystkim my, duchowni) dar właściwego rozeznania. Nie jest ono bowiem jedynie funkcja sprawnego intelektu, ale miłości do Pana Jezusa i gorliwej wiary, pobożności i troski o chwałę bożą. A jak nie wiemy, gdzie jest Boże i gdzie ludzkie, gdzie jest potrzeba dusz, a gdzie ciał, to pozostaje nam jedynie władza, której będziemy bronić (bo chroni stan posiadania)…

A potem, pośród wszechobecnego chaosu, pośród łez i jęków, “dom wasz pusty wam zostanie” (por. Mt 23,37)…

Miserere nobis, Domine. Miserere nobis…

Ps. Przeczytałem właśnie komunikat o planach rozpoczynającego się dzisiaj 394. Zebrania Plenarnego Konferencji Episkopatu Polski.

Podczas Zebrania Plenarnego abp Stanisław Gądecki, przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski, oraz abp Adrian Galbas SAC, koordynator w Kościele w Polsce Synodu o synodalności, złożą biskupom relację z kontynentalnego zgromadzenia synodalnego, które odbyło się w dniach 5-12 lutego w Pradze. 

Czy obaj hierarchowie ośmielą się odnieść do tego gorszącego i pełnego wzgardy dla Ofiary Eucharystycznej widowiska, które miało miejsce w praskim hotelu Pyramida? A może też uwierzyli, że przecież “Pan Jezus się nie obrazi”…

O tęsknocie za Głosem na pustyni.

19/12/2022 /

Takie zaś jest świadectwo Jana, gdy żydzi z Jerozolimy posłali do niego kapłanów i lewitów z zapytaniem: Kim ty jesteś? Wyznał on, nie zaprzeczając: Ja nie jestem Chrystusem. Zapytali go zatem: Co więc? Czy jesteś Eliaszem? On na to: Nie jestem. Czy jesteś tym Prorokiem? Odpowiedział: Nie. Wtedy zapytali: Kim jesteś? Powiedz, abyśmy dali odpowiedź tym, którzy nas posłali. Co twierdzisz sam o sobie? A On: Ja jestem głosem wołającego na pustkowiu: Prostujcie drogę Pana – jak powiedział prorok Izajasz. Wysłannicy zaś byli spośród faryzeuszów. Stąd zadali mu takie pytanie: Dlaczego zatem chrzcisz, skoro nie jesteś Mesjaszem ani Eliaszem, ani tym Prorokiem? Jan w odpowiedzi stwierdził: Ja chrzczę w wodzie, lecz pośród was stoi Ten, którego wy nie znacie; Ten, który idzie za mną i któremu nie jestem godny rozwiązać rzemyka u sandała. Wydarzyło się to w Betanii za Jordanem, gdzie Jan przebywał i chrzcił. (J 1,19-28)

Kontynuuję pustelniczą lekturę tekstów około synodalnych. Część z nich (i to ta większa) wywołuje we mnie duże emocje, bo zderza się z (obecną!) rzeczywistością  życia kościelnego, i to na różnych, wręcz skrajnych polach. 

Zamęt wszechstronny

Za reguły uciekam od tzw. “bieżączki”. Zawsze wydaje mi się, że trzeba złapać pewien dystans do newsów, wydarzeń, opinii i wypowiedzi. Często bowiem jesteśmy w róznych kwestiach niedoinformowani, lub wręcz manipulowani. Jednak pewne sprzeczności, czy ślepe uliczki, w jakie wpadają poszczególne strony (mówiąc umownie) katolickiego sporu, każą się zatrzymać i wyciągać wnioski. Czytam przecież (w tekstach watykańskich, synodalnych ale także w tym co pisze środowisko lewicy katolickie) o tym jak ważne jest wsłuchiwanie się w innych, szczególnie w tych, którzy są marginalizowani. A potem konfrontuje to z rzeczywistością „za oknem” i obserwuje jak liberalni piewcy dialogu i obrońcy wolności słowa atakują o. Tadeusza Rydzyka (nie, nie jestem gorliwym słuchaczem Radia Maryja) za jego wypowiedź o bp. Napierale. Może gdyby o. Tadeusz był członkiem modnego kolektywu LGBT, to mógłby mówić wszystko, co tylko by mu się zamarzyło, ale niestety ma pecha, bo nosi sutannę… 

A z drugiej strony? Tzw. katolickie centrum, lub wręcz prawa strona   (używam tego określenia bardzo umownie)  podkreśla wprawdzie kryzys (powołań, frekwencji, moralności) ale przy każdym powiewie (Ducha) robi wszystko co można, aby zamknąć ów Boży wiatr do słoika i zawekować. Nawet broniąc Tradycji przez duże T, można poprzestać na bałwochwalczym stosunku do Instytucji, struktur, czy też pewnych stereotypów, na przykład związanych z wizją kapłaństwa. 

Jakich stereotypów? Zanim odniosę się do fragmentów syntez synodalnych (tym razem o młodzieży) to podam dwa mentalne schematy, które wciąż pokutują w mentalności hierarchów i niemałej części laikatu. Mam wystarczająco dużo zrozumienia dla genezy owych zjawisk, a zwłaszcza dla ludzi powielających owe stereotypy, więc nikogo nie chce tu potępiać. Po kilkunastu latach kapłaństwa wystarczająco dobrze wiem, jak to się dzieje, że pełen ideałów młodzieniec opuszczający mury seminarium, przybiera postać działacza, “fajnego księdza” (jest taki profil na Fb…, ten, kto to wymyślił chyba niewiele rozumie z teologii kapłaństwa, a wystarczyłoby do Katechizmu zajrzeć), czy biurokraty. Modele te jednak trzeba zdemaskować i nazwać. Na tym przykładzie widać, jak dobre skądinąd ide przepoczwarzyły się w potworki zabijające duszę i wierność Ewangelii. Jeśli nie pozbędziemy się mentalności, która przedkłada takie wzorce kapłaństwa, nad świętość – stracimy umiejętność obronienia się przed ideologiami i bezbożnictwem. Wzorce te bowiem często generują zło, któremu nie potrafimy się przeciwstawić. Ale po kolei.

Kapłan – działacz

Pierwszy z modeli kapłaństwa, przez lata dominujący w świadomości polskiego Kościoła, to typ kapłana-działacza, zanurzonego po uszy w „robienie czegoś” – budynku kościelnego, plebanii, zaplecza gospodarczego (to są wartości miłe uchu kościelnej „prawicy”) albo przytułku, sierocińca, przedszkola, szkoły, jadłodajni czy Centrum Pomocy Ukrainie (to zaś są aktywności, w których ma upodobanie kościelna „lewica”). Do dziś wielu (hierarchom ale także świeckim, a zwłaszcza publicystom) imponuje tego typu sprawczość, moc kreacji wymiernych bytów materialnych lub charytatywnych. Miernikiem wartości kapłana jest tu odpowiedź na pytanie: “Ile i co zrobił?”. Czy to znaczy, że nie przestrzegano duchownych przed pokusą „aktywizmu”? Oczywiście, że tak. Sam to pamiętam z dni skupienia i konferencji seminaryjnych ojców duchownych. Ale to były tylko przestrogi werbalne – prawdziwy zachwyt zapalał się w kapłańskich, proboszczowskich, czy wręcz biskupich  oczach,  gdy mowa była o księżach budowniczych, działaczach, społecznikach… Słuchając przestróg przed nadmiernym aktywizmem i jednocześnie obserwując autentyczną fascynację „sprawczoscią” przeciętny kleryk wiedział w którą stronę opłaca mu się podążać… 

Jednak czas „sprawczości” mija i minąć musi. Za chwilę stanie się ona balastem dla wszystkich. Dla księży – bo żeby coś zrobić, trzeba będzie stać się prawnikiem czy finansistą, inaczej będzie niemożliwością przebrnięcie przez tony dokumentów; a do tego jeszcze będą potrzebne trzeba stalowe nerwy, by umieć użerać się z wszechwładną Rada Ekonomiczną (owe Rady – Ekonomiczna, Duszpasterska i licho wie jeszcze jaka, to odpowiedź kościelnych demokratów, którzy upatrują w dopuszczeniu świeckich do jak największej liczby funkcji ratunku dla Kościoła; już widzę ten chaos emocjonalny, kompetencyjny i finansowy na przeciętnej parafii…). Zapewne znajdą się i tacy, co nie będą mogli żyć bez balansowania na granicy prawa, zwyczaju i szemranych interesów – oczywiście w dobrej wierze – licząc przy tym na względy u kurialnej i biskupiej góry. Ta jednak, idąc po linii najmniejszego ryzyka (jak to najczęściej bywa…), oraz bojąc się pomruków Watykanu zapatrzonego w wizję Kościoła ubogiego dla ubogich, będzie zmuszona bądź mocno ukrywać swe sprawcze fascynacje, bądź ukręcać łeb tego typu formom duszpasterskiego bytowania. Każda budowa, remont, inwestycja będzie od razu kwestionowana. 

Swoją drogą, jaka szkoda, że nikt nie popełnił porządnego dziennikarskiego śledztwa o interesach robionych przez dawnych sbeków z hierarchami… ale nie, nie takimi w randze proboszcza, ale wyższymi… Ile parafii na tym straciło? Ile gruntów, budynków, własności zostało oddanych za bezcen? Ilu kurialistów nagle uwierzyło w “Kościół ubogi”, twierdząc że te czy inne gospodarstwa i grunty rolne nie są do niczego Kościołowi potrzebne… A ponoć własność to wolność… Dziś owe instytucje nie mają ani własności, ani wolności, lękają się natomiast zawartości przepastnych szaf rozmaitej maści pułkowników, albo własnych kolegów po fachu.

Zniknie więc “ksiądz – budowniczy”, który zjadł zęby na kościelnej inwestycji, zmarnował zdrowie, lub wpadł przez to w alkoholizm, depresję, bądź odreagowywał w łamaniu celibatu. A góra wciąż naciskała na wyniki… Oceniałą tę kapłańską “sprawczość”… Pompowałą ambicje, mamiąc godnościami i stawiając na piedestał… Wielu umiało to przetrwać i ocalić swoje dusze, nawet dochodząc do (widzialnej dla innych) świętości, ale było i wielu takich, którym ten model życia, życie zniszczył. Albo to fizyczne, albo – i to pewnie jest częstsze – moralne i duchowe. Interesy, interesiki, kombinacje, a to wszystko okraszone hojnymi “ofiarami” dla urzędników kurialnych, na fundusz kapłański, na utrzymanie (emeryturę) Ekscelencji lub Eminencji, na Dom Księży Emerytów, na Seminarium, wyposażenie wnętrza schowka na szczotki, czy na co tylko kto wskaże, że potrzeba. W końcu Bóg kazał się dzielić! I takiego, “chętnie-dzielącego-się” proboszcza nikt nie będzie pytał o duszę! Ba, wszak zapytanie kapłana o stan jego duszy nieśmiertelnej jest niczym puszczenie bąka na przyjęciu u ambasadora! Nie tylko, że nie wypada, ale wręcz dyskwalifikuje… 

Iluż było takich, którzy, dumni ze swej “sprawczości” i aktywności, przeżywali mroki duchowej niepewności, rozpaczy i poczucia bezsensu. Czuli, że Bóg się od nich oddalił, ale nie umieli zrozumieć czemu. Przecież robili tak dużo… Przecież biskup był zadowolony… Przecież mieli pozycję i wpływy… I dopiero, gdy miłosierny Pan dopuścił na taką biedną kapłańską duszę cierpienie, chorobę ograniczającą możliwości, perspektywę końca, o, to wtedy nagle budziła się świadomość Ewangelii, budził się skowyt i wycie wilka złapanego w potrzask. Nierzadko i wraz z nią budziła się prawdziwa świętość, oraz świadomość, że większość rzeczy uczynionych w “woli mocy”, była najzwyczajniej w świecie niepotrzebna. Następca takiego proboszcza rychło przerabiał budynek kościelny na swoją modłę, zamalowywał niepotrzebne ozdóbki na ścianach świątyni, ewentualnie wnętrze kościoła zaczynało świecić pustkami. Wielkie domy parafialne zamieniano na salony fitness lub wynajmowano szkołom (w najlepszym wypadku), ogromne wspólnoty znikały, budynki kościelne posprzedawano (żeby było bardziej ubogo), prałackie fatałaszki zeżarły mole, a wpływy hojnie obdarzonych kurialistów i hierarchów odeszły do lamusa. 

Myśląc o tym jeszcze bardziej dostrzegam – może to efekt przebywania na pustelni – ogromną potrzebę modlitwy za dusze duchownych konających oraz przebywających w czyśćcu… A skoro jakoś czytasz te słowa, kimkolwiek jesteś, to dziś, proszę, pomódl się zarówno za tymi, co tej nocy odejdą, ale może się strasznie przy tym męczą, zwłaszcza duchowo, jak za tych, którzy zdają sprawę przed Obliczem Bożym ze swego życia.

Aktywista młodzieżowy

Obumrze też wizja kapłana „działacza młodzieżowego”, czy „duszpasterza młodych”. 

Wobec restrykcyjnych wytycznych związanych z przebywaniem z młodzieżą. Wobec atmosfery podejrzliwości związanej z życiem wspólnot i grup kościelnych mocno angażujących młodzież (pomału zaczyna się rozkręcać ten rodzaj publicystyki katolickiej, który będzie tropił “sekciarstwo” w wielu – nawet oficjalnych – ruchach i wspólnotach, czego przykładem jest seria artykułów dotycząca Wojowników Maryi). Wobec wypalenia kolejnych pokoleń młodych księży nie otrzymujących wsparcia od swych biskupów (proszę zapytać przeciętnego księdza jak rozumie to pojęcie… i nie słuchać co powie, ale popatrzeć mu prosto w oczy, wszak gdzieniegdzie panuje hasło „jesteśmy z wami, radźcie sobie sami”). Wobec tego wszystkiego straceniec chcący naprawdę (nie chodzi mi o “zabawiaczy” wszelkiej maści i promotorów duszpasterskiej “fajności” rodem z Tik-Toka) ratować dusze młodych będzie traktowany jak jeden wielki problem, zarówno przez swoich kolegów, jak i hierarchów, o rodzinach owej młodzieży nie wspominając. 

Historia kard. Pella angażującego się w walkę o oczyszczenie Kościoła w Australii do tego stopnia, że – nadepnąwszy na odcisk określonym lobby – sam wylądował na ponad rok w więzieniu za czyny, których nie popełnił (a takich hierarchów zapewne jest więcej) uczy, żeby się w nic zbytnio na angażować, ani w walkę z grzechogennymi grupami, ani w ratowanie „trudnej” młodzieży. Zawsze bowiem komuś będzie to nie w smak. Często może nawet się okazać, że ratując młodych jednocześnie rozwścieczy się jakieś tęczowe lobby, które lubi mieć przyczółek na kurialnych salonach.

Kres epoki potrydenckiej

Jesteśmy naprawdę w epoce przejściowej. Na naszych oczach obumiera pewna wizja, czy nawet etos kapłaństwa. Jedni ją uśmiercają świadomie, starając się obrzydzić obraz osób duchownych (może być to reakcja wynikająca ze zgorszenia, które zniekształca obraz kapłaństwa, ale jeśli tak, to rozwiązanie nie tkwi w deprecjonowaniu kapłaństwa w ogóle) inni przykładają się do destrukcji własnymi grzechami i słabościami, a inni upartym przekonaniem, że to, co obserwujemy dookoła, to tylko przejściowe trudności. Tak, ci ostatni stanowią swoiste kuriozum… Mówią: Przecież Pan Jezus obiecał nam,  „bramy piekielne nie przemogą” Kościoła! Owszem, obiecał, ale nic nie mówił wtedy o tym ilu nas, wierzących w Niego będzie, oraz w ilu miejscach na świecie będzie Go można dotknąć w sakramentach. 

Oczywiście, każdy ma swój udział w obumieraniu księżowskiego etosu. Każdy jest słaby i grzeszny, mam tego olbrzymią świadomość patrząc na własne życie, moje wybory, drastyczne upadki i niewierności. Dlatego też jestem tu, gdzie jestem – bo nie chcę utknąć w martwym punkcie totalnej depresji i wypalenia, ani w pretensjach do całego świata. Chcę szukać woli Chrystusa, i uciec od wszystkiego, co będzie miało choćby cień “dobra pozornego”.

Jedno wydaje się być dla mnie pewne – coś się kończy. Schemat funkcjonowania kapłańskiego oparty o zaklęty krąg katechezy szkolnej, kancelarii parafialnej, “usług” sakramentalnych i – na koniec, na resztce sił – jakieś grupeńki przyparafialnej, dającej namiastkę autentyzmu lub życia duchowego, odchodzi do lamusa. Dlatego jestem w stanie, z bólem i żalem, zgodzić się, ze zdaniem, w myśl którego model potrydencki w Kościele się skończył i już nie działa. Pewnie teza ta wymagałaby większej precyzji i dookreślenia, gdyż brzmi podejrzanie podobnie do tez głoszonych przez środowiska skupione wokół kościelnej lewicy (vide: książka Tomasza Terlikowskiego “Koniec Kościoła, jaki znacie”), ale uwiąd praktyki naszego uczniostwa i apostolstwa jest dla mnie definitywny. 

Do czego więc wracać? Jaki jest punkt odniesienia?

Dekadencja katolickiej odwagi

Wypada zgodzić się w tym miejscu z red. Zbigniewem Nosowskim, który na konferencji poświęconej Soborowi Watykańskiemu II, jaka miała miejsce w październiku tego roku w Toruniu, powiedział, że kryzysu Kościoła nie rozwiąże ani niemiecka Droga Synodalna, ani Franciszkowy Synod o Synodalności. Nie da się bowiem – argumentował – uczynić odpowiednio głębokich zmian strukturalnych, nie mając do tego narzędzi, ani nie da się sprawić, aby każdy poczuł się usłyszany. 

Co nam więc pozostaje? Czy tylko wyśpiewać tren na cześć przemijającej postaci życia kościelnego i katolickiego imaginarium?

Może i potrzeba takiego współczesnego Jana Kochanowskiego, zdolnego odnaleźć w sobie odpowiednią siłę i moc, by oddać ból rodzący się na widok obecnego uwiądu. Póki co – Kochanowskiego nie widać, słychać jeno jak zlatują się (głównie medialne) sępy żerujące na co smakowitszych (dla nich) kąskach z bezwładnego ciała, lub (głównie duchowni) ślepcy sądzący, że to chwilowe osłabienie, zwykła choroba tylko, że jak znajdzie się wodę z cudownego źródełka, co to za górami i za lasami, to kochana Ecclesiae nasza ocknie się i dopiero pokaże wszystkim, że hej…

Kto dziś ma odwagę piętnować wypowiadane swobodnie bzdury balansujące na krawędzi doktryny? Kto jasno nazwie poszczególne środowiska i jednostki rozmiękczające swą działalnością katolicką wrażliwość? Gdzie są katolickie think-thanki, laboratoria budujące więzi z prawie już zapomnianym Kościołem minionych wieków – Kościołem św. Maksymiliana, Św. Józefa Sebastiana Pelczara, czy o. Jacka Woronieckiego OP? Co nas paraliżuje? Obawa przed procesami? One i tak będą, więc może czas chwytać się tego oręża, bo przeciwnicy nas w tym ubiegają.

Gdzie świeccy reagujący jak poważni,  dorośli ludzie na epitety, którymi są obrzucani przez postępowych publicystów?  Aż się dziwię, że nikt z Wojowników Maryi nie pozwał red. Terlikowskiego za nazywanie ich sekciarzami. Każdy ma przecież prawo do obrony swojego dobrego imienia, zwłaszcza wobec stygmatyzacji… 

Który z pasterzy Kościoła, (są oni przecież “tradiditionis custodes”!), napomni O. Maciej Biskupa OP, że prawdy wiary nie stoia w sprzeczności z Objawieniem? Na łamach więzi ów dominikanin żali się, że musiał przez lata “wymuszać zaliczenie” prawdy: „Bóg jest Sędzią sprawiedliwym, który za dobro wynagradza, a za zło karze”, która – wg. współbrata św. Tomasza z Akwinu – “jest sprzeczna z nauczaniem Pawłowym. No, ale O. Biskup to persona zaangażowana w dialog ekumeniczny i dialog z judaizmem… 

Gdzie biskup miejsca takiej np. pani teolog (po studiach w Warszawie, USA i Jerozolimie) Zuzanny Radzik, która pisze coś publicznie o Duszycy Świętej i tylko jeden ks. prof. Piotr Tomasik ma odwagę ją napomnieć, że jest wulgarna i bluźni, za co otrzymuje pytanie, czy „Duch Święty zawsze musi być męskoosobowo nazywany bo ma siusiaka”? Wydaje mi się, że troskę o jej duszę nieśmiertelna winien wykazać przynajmniej jej proboszcz… Chyba, że już kategoria duszy jest dla hierarchii równie enigmatyczna, co dla pani teolożki.

Gdzie są ci wszyscy strażnicy ortodoksji, (choćby tacy, jak inna pani teolog Monika Białkowska, deklarująca, że będzie “stawać jak lwica” w obronie doktryny) gdy księża Lemański i Sowa przytakują sobie na publicznym forum społecznościowym, że Kościół winien zgodzić się na in vitro? Ale owi strażnicy sami publikują tekst nieżyjącego już ks. prof. Józefa Krasińskiego z Sandomierza o tym, że in vitro jest zgodne z Objawieniem i wynikająca zeń doktryną. I kto tu tworzy sektę, chciałoby się zapytać…

Do Słowa

Zanęt, tchórzostwo, bagatelizowanie. Herezje, manipulacje, inteligencka pycha. Jedni proponują kolejny sobór (ale nie Watykański, tylko Trydencki – dobrze że nie Nicejski…), inni gotowi są spełnić każdy postulat wyrażany przez katolicki demos, a ja myślę prościej. W końcu nie mam wpływu na struktury mogące cokolwiek zwołać, czy spełniać, ani dostępu do grantów i mediów. Mam wpływ jedynie (aż) na samego siebie.

Trzeba – o banale! – wracać do Słowa… Do Ojców… Do świętych… Do proroków… Zmiana instytucji oraz mentalności może się dokonać jedynie przez nawrócenie i wejście na pokorna drogę do świętości. George Weigel, biograf św. Jana Pawła II, napisał w 2002 r. list do papieża. Poniższy fragment śmiało można odnieść do całości zjawiska katolickiego uwiądu:

Kryzys spowodowany molestowaniem seksualnym przez duchownych to zasadniczo kryzys duchowy – manifestacja niewystarczającego nawrócenia w Chrystusie: pochodzi od duchownych żyjących w intelektualnym i duchowym zakłamaniu. (George Weigel, List do Jana Pawła II, 2002)

Na kryzys duchowy odpowiedzią może być tylko duchowa walka. Odnoszę to do samego siebie, bo znam swoją grzeszność, ale również chce to odnieść do całego Kościoła. Stanowimy cząstkę duchowej rodziny, a nie partii, w której jedną ideologię można zmienić, zmodernizować, zastąpić inną, lub też bawić się w rewizjonistyczną sofistykę. Nie powinna interesować nas mądrość etapu. Wierzymy w Boga Żywego, działającego, który jest obecny, wypowiedział się w Słowie Wcielonym i w słowie Ojców! Nie jesteśmy scjentystami (ani fideistami oczywiście) ani naturalistami.

Eeech…

Synodalne recepty dla młodzieży

Póki co zajrzyjmy do tekstów synodalnych, zwłaszcza tych, które zwracają uwagę na młodzież i jej potrzeby. W polskiej Syntezie krajowej czytamy:

Co zrobić, aby nie utracić młodych ludzi, zwłaszcza tych, którzy nawet jeśli wyszli z rodzin wierzących, nie chcą dalej iść drogą Kościoła i nie identyfikują się z nim? To ci, którzy zniknęli, pozostawili puste miejsca w ławkach kościołów parafialnych. Dla wielu młodych ludzi „Kościół jest smutny”. Młodzież „nie czuje się zachęcona do uczestniczenia w życiu Kościoła”, do przyjmowania sakramentów (szczególnie bierzmowania), do których przygotowanie w opinii młodych jest źle prowadzone. „W ten sposób się nie uczestniczy, tylko «zalicza»”; „Nikt nigdy nie pokazał mi, że Kościół jest fajny, tylko wciąż mnie do wszystkiego zmuszano”; „Nie może być tak w Kościele, że kto ma szczęście, ten w nim zostaje”. Młodzi nie ukrywają, że z praktyk religijnych rezygnują z powodu braku czasu, mnożących się zajęć szkolnych i pozaszkolnych, pracy czy zajmowania się planowaniem przyszłości. Wątpią także w zasadność sakramentu pokuty. Pytają: „Dlaczego mam się spowiadać komuś, kto też grzeszy?”. Od księży oczekują autentyczności, potrzebują ich nie jako „przyjaciół”, ale kierowników i ojców duchownych. „Musimy (my – dorośli i my – księża) wysłuchać tego, co zapytani przez nas młodzi odpowiedzieli na nasze pytania, bo z udzielonych przez nich odpowiedzi wynika, że gorliwość o Kościół pożera ich często znacznie bardziej niż nas”. Młodzież niejednokrotnie otwarcie woła o większe zainteresowanie się nią w projektowaniu życia wspólnotowego, o uwzględnienie jej wrażliwości i mentalności. (Synteza Krajowa) 

Ewangelia sama w sobie jest piękną i przyciągającą propozycją życia, ale brakuje nam często odpowiedniego języka, by ją przekazać młodemu pokoleniu. Duszpasterstwo młodzieżowe stanowi jedno z największych wyzwań dla naszego Kościoła lokalnego. (Synteza Warszawska)

Powszechny niepokój budzi brak obecności głosu młodych ludzi w procesie synodalnym, a także coraz częściej w życiu Kościoła. Ponowne skupienie się na młodzieży, jej formacji i towarzyszeniu jej jest pilną potrzebą, także w realizacji wniosków z poprzedniego Synodu na temat „Młodzi, wiara i rozeznanie powołania” (2018). Przy tej okazji właśnie młodzi ludzie zwrócili uwagę na potrzebę większej synodalności Kościoła w obliczu dzisiejszego przekazu wiary. Inicjatywa „Cyfrowy Synod” jest znaczącym wysiłkiem, aby słuchać młodych ludzi i oferuje nowe spojrzenie na głoszenie Ewangelii. W syntezie Antyli stwierdza się: «Ponieważ nasza młodzież doświadcza bardzo wysokiego poziomu alienacji, musimy stworzyć opcję preferencyjną dla młodych ludzi». (Dokument Roboczy dla Etapu Kontynentalnego)

Czyli co? Popracujmy nad tym, aby Kościół był mniej smutny? Nad tym, aby ktoś poczuł się “bardziej zachęcony”? Żeby było “fajnie” i “nikt do niczego nie zmuszał”? A jednocześnie księża mają być przyjaciółmi, kierownikami duchowymi i ojcami w jednym. Choć może z tym ostatnim to przesada, bo to może wywołać oskarżenia o manipulację, lub zbyt bliskie relacje i jeszcze kto poleci gdzieś na skargę… To darujmy sobie to ojcostwo i kierownictwo, a bardziej popracujmy nad „jasnością przekazu”, “uwzględnieniem wrażliwości”, no i oczywiście nad “nowym, odpowiednim językiem, będącym jednym z największych wyzwań”. Dlatego musimy stworzyć “opcję preferencyjną dla młodych”, cokolwiek by owa opcja oznaczała…

Uff…

Brzmi jak bełkot? Jak nowomowa partyjna? Jak pochwała pajdokracji? 

Może ma tak brzmieć, nie wiem, ale na zdrowy rozum, wychowany na klasycznym, logicznym myśleniu i św. Tomaszu, to sensu w tym nie ma za grosz. I żeby tu nie sięgać tak wysoko, to przypomina mi się wielokrotnie cytowana opowieść śp. Ojca Jana Góry OP, którego siódmą rocznicę będziemy obchodzić 21 grudnia, o pierwszych dniach w roli duszpasterza studentów:

Na początku chciałem do wszystkich podejść na luzie. Pamiętam, jak jako młody duszpasterz podszedłem do jednej dziewuchy, klepnąłem ją w ramię i mówię: „Mów mi Dzidek, będziemy tu robić duszpasterstwo!”. A ona mi na to: „Dzidków to ja mam w klasie, ty musisz być dla nas ojcem!”. (https://wiadomosci.onet.pl/religia/z-kamieniami-na-lednice/5hkhmw)

Co by nie mówić o duszpasterzowaniu O. Jana, to jednak (mimo tego, że świetnie wpisywał się w model działacza i aktywisty) stawiał mocne wymagania, zapraszał do fizycznej pracy, ukazywał wspólny cel działań, nie obniżał moralnej poprzeczki. Nikomu się nie podlizywał i nie “ufajniał” na siłę. Używał raczej języka “wysokiego” i wysokich tonów zapraszał, gdy mówił o poezji, literaturze czy historii. Nie podążał za młodymi, ale zapraszał do podążania za sobą, wręcz wiązał ze sobą, wiedząc, że młody człowiek potrzebuje wzorca, punktu odniesienia. Był w tym realistyczny do bólu.

Tendencja wyzierająca z synodalnych propozycji, zwiastuje zupełnie inne podejście. Jest próbą reagowania powierzchownego, gdyż opiera się na fałszywych założeniach – rzeczywistość życia wiary musi być „ciekawa”; nie może być w niej elementu powinności (eufemistycznie nazywanego przymusem); argumentem przyjmowanym jako pewnik jest „brak czasu”; zmiana sposobu komunikacji uzdrowi problem. Każde z tych założeń jest fałszywe i opiera się na współczesnej papce, w jaką zmieniła się logika (tylko czemu także w Kościele! Naprawdę, „jeśli twoje światło jest ciemnością, jakże wielka to ciemność”!) oraz na antyewangelicznej wierze w prymat tego, co zewnętrzne i materialne (cielesne) nad tym, co duchowe. A przecież Pan powiedział, że tym co nas czyni nieczystymi, jest to, co z serca ludzkiego pochodzi, a nie to, co przychodzi z zewnątrz.

W ideach, jakie przebijają się przez powyższe teksty synodalne jest obecny ten sam rodzaj schorzenia, co w opisywanej powyżej fascynacji aktywizmem i sprawczością. Jest to rodzaj umiłowania tego, co zewnętrzne i po ludzku wymierne. Modnie byłoby pewnie nazwać tę postawę duszpasterską, lub pastoralną – wszak nadaje ona ton obecnemu pontyfikatowi i wieku inicjatywom z nim związanym. I tu aż się zadziwiam, że logika paradoksu z tym związanego umyka polskiej lewicy katolickiego ckiej. Przecież owa duszpasterska zewnętrzność, czy sprawczość, jest w swej istocie głęboko „klerykalna”, przynajmniej w takim rozumieniu klerykalizmu, o jakim mówi Franciszek i z jakim walczą lewicowe środowiska Kościoła. Koniecznym wydaje się przerwanie owego błędnego koła, ale uczynić to można tylko przez głęboka metanoję.

Św. Jan Chrzciciel i Wysoka Komisja 

Ale zajrzyjmy do Słowa Bożego. Przyznam się, że właśnie lektura Ewangelii z III Niedzieli Adwentowej według starego (ale wbrew wszystkim i wszystkiemu, nie przestarzałego, bo wciąż rodzącego zdrowe i świeże owoce) rytu zmusiła mnie do napisania niniejszego tekstu. Oto Sanhedryn zaprasza św. Jana Chrzciciela na spotkanie ze swoją Komisją (Synodalną). Chcą usłyszeć Jana, albo sprawić, że sam poczuje się usłyszany. Jakoś interesuje ich, co mówi sam o sobie. Ciekawe, że zastanawia ich nie tyle czy orędzie, które głosi jest zgodne z dobrem i prawdą… co bardziej to, jak on sam siebie widzi. Czyżby nie dostrzegali – nie chcą dostrzec? – owoców Janowego przepowiadania? Pytają, czy jest Eliaszem, Mesjaszem… Ważne są dla nich etykietki, nazwy, desygnaty, przegródki w biurkach i wydziałach Wysokiej Rady. Ważne, aby ten niespodziewany przypadek znad Jordanu odpowiednio sklasyfikować, co by ani Rzym, ani nikt inny się nie przyczepił. Żebyśmy mogli powiedzieć: Byliśmy, rozmawialiśmy, badamy…

Jan trochę jakby nie wiedział co ma im powiedzieć. Wie, że są to żmije, drzewa do których korzeni już Pan przyłożył siekierę. Domyśla się, rozpoznaje, że ich świat, ba, cała znana im wszystkim rzeczywistość Sanhedrynu, Świątyni, składania ofiar, faryzeuszy, saduceuszy, esseńczyków, zelotów, sporów z Rzymianami, słowem to, co stanowiło o życiu codziennym, religijnym, obyczajowym i politycznym ludu Izraela w owym czasie już niedługo przestanie istnieć.

Nie minęło jedno pokolenie, góra dwa, i tak się stało.

Ale wtedy jeszcze nie mieściło się to nikomu w głowach. Jan zaś wie o sobie tylko tyle, że jest głosem, który musi wyrównać drogę Przychodzącemu. I wie, że to przyjście będzie związane z ogniem, wiejadłem, przesiewaniem i odcinaniem spróchniałych oraz nieowocujacych drzew. Wie, że przez Przyjście wszystko się zmieni. 

Tylko jak to im powiedzieć? Im, którzy mają swoje, zastane wyobrażenia o tym kim jest Mesjasz, Eliasz, czym jest Prawo, kim są oni sami. Jan zna ich mentalność, zresztą nazywał im to wprost w swoich nauczaniach. Ogranicza się więc w rozmowie z nimi do niezbędnego minimum, jakby z góry wiedział, że się nie dogada. Musi tylko dać świadectwo, powiedzieć to, co BÓg chce przez niego wyłożyć nie tylko czcigodnej Jerozolimskiej Komisji, ale każdemu, kto kiedyś o tym świadectwie usłyszy.

Jam jest Głos – mówi Jan.

Mam przygotować drogę Temu, który nadchodzi, ba – już jest, już stoi między nami.

Te słowa proroka znad Jordanu są dalekim echem proroctwa, jakie wypowiedział trzydzieści lat wcześniej Archanioł Gabriel wobec zalęknionego kapłana Zachariasza, Janowego ojca.

Lecz anioł rzekł do niego: «Nie bój się Zachariaszu! Twoja prośba została wysłuchana: żona twoja Elżbieta urodzi ci syna, któremu nadasz imię Jan. Będzie to dla ciebie radość i wesele; i wielu z jego narodzenia cieszyć się będzie. Będzie bowiem wielki w oczach Pana; wina i sycery pić nie będzie i już w łonie matki napełniony będzie Duchem Świętym. Wielu spośród synów Izraela nawróci do Pana, Boga ich;  on sam pójdzie przed Nim w duchu i mocy Eliasza, żeby serca ojców nakłonić ku dzieciom, a nieposłusznych – do usposobienia sprawiedliwych, by przygotować Panu lud doskonały». (Łk 1,13-17)

Jan ma “przygotować Panu lud doskonały”. Dosłownie “przygotować Panu lud, który jest przygotowany”, “dobrze usposobiony”, lub “przysposobiony”. “Doskonałość” nie oznacza tu “bezgrzeszności”, czy “perfekcyjności”, ale zgodne z wolą Bożą, właściwe usposobienie wnętrza na spotkanie z Panem. 

Jak Jan to czyni? Przez wezwanie do pokuty i do nawrócenia. Nie przez nasłuchiwanie opinii ludu Izraela (to robi Sanhedryn), albo zasięganie rady specjalistów. Lud dla Pana przygotowuje się głupstwem głoszenia słowa i pokutą. Wiem, że to – paradoksalnie – trudna konstatacja. Łatwiej jest organizować „inicjatywy” mniej lub bardziej pobożne. Łatwiej jest nagrywać filmiki na Instagramie (dla wielu to wymarzony środek ewangelizacji) czy wierzyć w cudowna moc wizyt duszpasterskich, zwanych kolędą. 

Jan ma skłonić serca ojców ku dzieciom. Ojcami byli także ówcześni pasterze Izraela, zajęci sobą, Prawem, polityką, wszystkim, ale nie swymi duchowymi dziećmi, którym winni zapewnić duchowy byt. I nie chodzi o to, że byli to źli ludzie, gdyż pod względem moralnym stali zapewne bardzo wysoko, czego przykładem mogą być choćby faryzeusze. Nie dali jednak pokarmu odpowiedniego dla duszy Izraela. Podobnie zachowują się dziś pasterze Kościoła, przedkładając wizję “samowychowania” duchowych dzieci, ponad obowiązki ojców w wierze.

Pustynia

A czasami trzeba wszystko przewartościować i gdzieś zniknąć. Oddalić się. Schować. Niczym Jan pójść na pustynię, choćby się to nikomu nie podobało. Przecież to tam właśnie, na pustyni (a może na pustkowiu, albo – jakby chciał ks. Wujek – na puszczy) “stało się Słowo Pańskie dla Jana, Zachariaszowego syna”. Nie w cesarskich pałacach, czy komnatach prokuratora Judei, ani nawet na pokojach arcykapłańskich, ale na pustyni. Jakby pośród wielkich tego świata (także religijnego) zabrakło miejsca na Słowo. Jakby nie miało w czyim sercu spocząć.

Bo, żeby ocalić innych, trzeba najpierw ocalić własną duszę. A ja, osobiście, wiem, że moja jest w nienajlepszym stanie. 

Dlatego trzymam się myśli o tej pustyni, niczym ostatniej deski ratunku, dla skołatanego serca, które będzie niespokojne, póki nie spocznie w Nim.

I tak drżąc o własne zbawienie, pytam „Ojca, który jest w ukryciu” – kto Ci, Panie, przygotuje dzisiaj “lud doskonały”? Kto będzie miał tyle odwagi, albo może wiary, aby ni dać się zastraszyć tym, którzy budują Nowy Świat i Nowy Kościół? Kto będzie nazywał zatrute pastwiska pustych sloganów i “duszpasterskich” schematów bez życia, choć w modnym opakowaniu? Kto będzie budował wspólnoty życia oparte nie na braterstwie i humaniźmie, ale na radykalnym przylgnięciu do Trójcy Przenjaświętszej i sakramentów? A przygotowanie takiego neo-Christianitas, dusz szukających nie tyle ulg moralnych, co gotowych oddać się Ewangelii na przepadłe wymaga pracy pokoleniowej. Obecne zniszczenie duchowe jest wynikiem długiego marszu nie tylko przez instytucje, ale także przez kulturę, obyczaje, a wreszcie struktury Kościoła. Rewolucja liberalna nie była nagłym wybuchem, ale powolnym, wytrwałym i dokładnym “zakwaszaniem” społeczności. Jeśli ma być jakiś “program duszpasterski”, to idący w podobnym kierunku. 

Droga Jana Chrzciciela to bezkompromisowość, radykalizm, czynienie sobie uczniów, wspólnota życia, oddanie się na przepadłe – bez kompromisów ze światem. W zerwaniu z faryzejskimi i saducejskimi schematami. W nie oglądaniu się na ludzkie opinie.

A wszystko – w ciszy pustyni.

« Older posts Newer posts »

© 2025 Światło życia

Theme by Anders Noren — Up ↑